9 Şubat günü her yıl dünyada sigarayı bırakma günü olarak kutlanıyor. Sigara bağımlılığı her geçen yıl halk sağlına ciddi zararlar verirken birçok insanın da ölümüne sebebiyet veriyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sigarayı bırakma günü olarak belirlenen 9 Şubat dolayısıyla İzmir Bakırçay Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nde Psikoloji Bölümü akademisyenlerinde Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Yılmaz bir mesaj yayımladı. Sigarayı bırakmak isteyenlere destek olmak amacıyla yayınladığı mesajında Yılmaz şu ifadelere yer verdi:

‘’İnsanların bazı bağlılıkları olabilir çünkü insan sosyal bir varlıktır ve çevresi ile iş birliği kurması onun hayatta kalma ve başarılı olma şansını artırmaktadır. Çevremizdeki insanlara, olaylara, nesnelere birtakım bağlılıklar geliştirmemiz anlaşılır bir durumdur. Ancak bağlılıklarımız bize zarar veren türden bağlardan oluşuyorsa bu durum bağlılıktan ziyade bağımlılık haline gelmiş olabilir.

Bir bağın zararlı olması için onun yoksunluk ve tolerans (dayanıklılık) denilen iki özelliğinin olması gerekir. Yoksunluk, bağımlı olunan nesnenin olmadığı durumlarda kişilerin yaşadığı fizyolojik ve psikolojik rahatsızlık halidir. Sigara bağımlılığı açısından bu ellerde titreme, gerginlik hali, sinirlilik hali ve baş dönmesi olabilir. Tolerans (dayanıklılık ise) bağımlı olunan maddenin etkisini hissedebilmek için gittikçe daha fazla kullanılmasıdır. Sigara bağımlılığı için önceleri günde tek sigara içmenin yeterli olması, sonraları bu sayının gittikçe artması şeklinde örneklendirilebilir.

Şayet sigaraya bağımlı olduğunuzu düşünüyorsanız, durup şunu düşünün, acaba hangi yararlı bağlılığı gerçekleştiremiyorum da bu zararlı bağlılığa devam ediyorum? Cümleyi sizin ağzınızdan kurdum, cümleyi sesli söyleyip sizin bu konuya odaklanmanızın faydalı olabileceğini düşünüyorum.

Ruh sağlığı alanında uzman çalışanlar olarak, klinik psikologlar ve psikiyatristler için “tütün kullanım bozukluğu” ve “tütün yoksunluğu” olmak üzere iki tip bozukluk vardır. Sigara bağımlılığı da bu bozukluklar çerçevesinde değerlendirilebilir. Ancak şu ayrıma da dikkat çekebiliriz, sigaranın bileşenleri sadece tütünle sınırlı değildir, başka kimyasallar da tütün gibi zararlı olmaktadır. Bu noktada sigaranın bireysel zararlarından bahsetmiş oldum. Sigara bağımlılığı, aynı zamanda bir halk sağlığı problemidir. Aktif içicilik yolu ile sigara içenler etkilenirken, pasif içicilik yolu ile sigara içen kişilerle bulunulan temasın sigara içmeyen kişilere olan zararları da mevcuttur.

9 Şubat tarihi sigarayı bırakma günü olarak anılmaktadır. Bu yazımın temel amacı, siz değerli okuyucumun dikkatini bu güne çekmektir. Sigara içiyorsanız, 9 şubat gününü yeni bir sayfa olarak değerlendirmeye ne dersiniz? Bu yeni sayfa, sigara içilmeyen bir günün hayal edilmesini içerebilir. İçilen sigara miktarının azaltılmasına başlanabilir. Bazı kişiler sigarayı hızlı bir şekilde bırakırken bazıları defalarca kez bırakmayı denedikten sonra başarılı olmaktadır. Sigara bıraktırma konusundaki çalışmalar, sigarayı bırakmayı en az 10 kez denemenin gerekli olabileceğini belirtmiştir. Bu nedenle gerek 9 şubat gerekse herhangi bir gün sigara kullanımını bıraksanız ve bunda başarılı olamazsanız, kendinizi bir daha denemekten alıkoymamalısınız. Her başarısız girişim tekrar denemenizin önünde engel olabilir. Ancak engellere takılmaya eğilimli iseniz bir sonraki denemeye geçemiyor olabilirsiniz. Ya da sigara içmenin fiziksel etkileri yanında psikolojik bazı etkileri olabilir ve bu psikolojik etkiler sizi sigara içmeye devam etmeniz için teşvik ediyor olabilir. Bu durumda da bir klinik psikolog ya da psikiyatristten yardım alabilirsiniz.

Günümüzde bazı uygulama ve websiteleri sigara bırakma alanında çok etkili işler yapmaktadır. Bu uygulama ve websiteleri cep telefonu ile uyumlu şekilde çalışarak her an elinizin altında olabilir. bu hizmetler size toplamda kaç günü sigarasız geçirdiğinizi, toplamda kaç sigara içmediğinizi, ekonomik olarak kazancınızı belirtiyor. Ayrıca Alo 171 Sigarayı Bırakma Hattı ve hastanelerdeki Sigarayı Bırakma Klinikleri de psikolojik ve tıbbi yollarla sigara bırakma konusunda isteklilere destek oluyor.