Türkiye’nin deniz, göl ve tüm sucul ekosistemlerindeki canlı çeşitliliğini ve sorunlarını belirlemek için yapılan çalışmanın Marmara ayağında 32 akademisyen 2 yıl sürecek bir analiz çalışmasına başladı. 25 havzanın en önemlilerinden Marmara Havzası’nda çalışan uzmanlar, Riva, Bakırköy, Maltepe, Silivri, Tavşanlı, Çınarcık gibi noktaların yanı sıra Darlık ve Ömerli gibi baraj gölleri, Küçükçekmece ve İznik gibi doğal göl ve göletlerdeki 94 noktadan örnekler alıp, gözlem yaptı.
DSİ’nin belirlediği yöntemle ‘Biyolojik Çeşitlilik Analizi’ de yapan uzmanlardan Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Halim Aytekin Ergül, proje hakkında bilgiler verdi.
Ergül, İki döneme ait veriler laboratuvarda incelenecek. Sucul ekosistem, kötü, zayıf, orta, iyi, çok iyi nitelendirilerek rapor hazırlanacak. İlk tespitlerimize göre ne yazık ki göllerde su seviyeleri ortalama 3-4 metre çekilmiş. Bazı göllerde botlarla ilerlemek mümkün olmadı. İstanbul’da göllerin derinliği 50 cm’nin altına düşen bölümler bizi üzdü. Göllerdeki yeni türler ise sevindirdi. Genel olarak çeşitliliğin tahminimizden yüksek olması ve canlı kalitesinin iyi olması sevindirici olsa da iklim değişikliği bizi vuruyor. Su seviyeleri azalıyor. Bu azalma eninde sonunda biyolojik çeşitliliği olumsuz etkileyecek. İklim değişikliğinin etkileri tahminimizden hızlı geliyor. Atmosfere salınan sera gazları, fosil yakıt kullanımı gibi küresel insan faaliyetleri öngörülenden daha hızlı etkileyecek. NASA Temmuz ayında atmosferik karbondioksit oranını milyonda 414 olarak açıkladı. Bu değer yerküre var olduğundan beri en yüksek seviye. Karbon, Azot Fosfor gibi temel elementlerden havadaki oksijene kadar biyolojik çeşitliliğe bağımlıyız.
BESİN ZİNCİRİ YIKIMI
Marmara denizi kıyılarında canlı çeşitliliği zayıf. Önceden görülen bazı kırmızı alg gibi türleri bulunamazken, bazı kirlilik belirteci türler bol ve yaygın olarak gözlendi. Çeşitliliğin az, miktarın fazla olması besin zinciri yıkımı işaretidir. Kıyılardaki düzensiz kentleşme en büyük neden. Dolgu yapılan yerlerde zeminde yaşayan canlılar yok olmuş, sadece kayalarda tutunabilen türler kalmış. Su sıcaklıklarının yüksek seyretmesi de büyük bir etken. Mart 2021’deki sonuçları aldıktan sonra detaylı bir rapor hazırlayabileceğiz.”
DÜNYANIN YAŞAM ZENGİNLİĞİ
Ülkemizde 25 binden fazla omurgasız hayvan türü, bin 500’den fazla omurgalı hayvan türü, 13 binden fazla bitki türü, 2 bin 500 alg türü yaşıyor. DSİ liderliğindeki bilimsel çalışmaya Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fazıl Özen, Doç. Dr. Özlem Aksoy, Doç.Dr. Arzu Yüce, Dr. Arda Acemi, Serdar Aksan, İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Neslihan Özdelice, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Erdoğan, Doç. Dr. Deniz Odabaşı, Doç. Dr. Serpil Odabaşı, Trakya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nurcan Özkan, Doç. Dr. Burak Öterler, Sakarya Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuğba Sevindik, Dr. Hatice Tunca, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nden Prof. Dr Özgür Emiroğlu, Dr. Sadi Aksu ve Rize RTE Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Gözler gibi isimler katılıyor.
