Kuzey Kutbu'ndaki buzullar ile ilgili tahminlerin çoğu aylık koşullara odaklanırken, yeni bir çalışma gün bazında olası tahminleri ortaya koydu.

Önceki beklentiler Kuzey Kutup Denizi'ndeki buz kaybının 2030 yılı civarında gerçekleşeceği yönündeydi. Ancak bu sonuçlar buzsuz bir günün 2027 yazının sonları gibi erken bir tarihte gerçekleşebileceğini ortaya koyuyor.

Diğer dokuz simülasyon, daha az olası olmakla birlikte, bunun önümüzdeki üç ila altı yıl içinde gerçekleşebileceğini öngörüyor.

Nature Communications dergisinde yayınlanan çalışmada yer alan bilim insanları, insanların sera gazı emisyonlarını nasıl değiştirdiğinden bağımsız olarak, Kuzey Kutbu'nun ilk buzsuz gününün artık kaçınılmaz ve geri döndürülemez olduğunu söylüyor.

Buzsuz bir Kuzey Kutbu neden önemli?

Arktik Okyanusu 16 milyon kilometrekareden daha geniş bir alanı kaplar ve binlerce yıldır doğal bir mevsimsel olaya tanıklık eder: Donmuş deniz suyu katmanları kış ayları boyunca dramatik bir şekilde birikerek Mart ayında zirveye ulaşan ve Eylül ayında eriyen kalın bir buz örtüsüne dönüşür.

Ancak son yıllarda bu dramatik olaya daha az rastlanmaktadır.

Deniz buzu, uydu görüntülerinin - Taramalı Çok Kanallı Mikrodalga Radyometre ya da 'SMMR' - Arktik deniz buzunun büyümesini ve geri çekilmesini kaydetmeye başladığı 1978 yılından bu yana her on yılda yüzde 12'den fazla azaldı.

Bu da her yıl 80.000 kilometrekarelik bir alana tekabül ediyor. Kabaca Avusturya ya da Çek Cumhuriyeti büyüklüğünde.

Bilim insanları "buzsuzluğu" deniz buzu alanının kısa bir süre içinde bir milyon kilometrekarenin altına düşmesi olarak tanımlıyor ve bu da iklim krizine dair bir devrilme noktası olarak kabul ediliyor.

Colorado Boulder Üniversitesi'nden iklimbilimci Alexandra Jahn ve İsveç'teki Göteborg Üniversitesi'nden Céline Heuzé'nin de aralarında bulunduğu uluslararası araştırmacılardan oluşan bir ekip, ilk buzsuz günü tahmin etmek için 300'den fazla bilgisayar modeli kullandı. Bunlar, daha önce öngörülene kıyasla hızlandırılmış bir zaman çizelgesi gösterdi.

Hızlı buz kaybı olayları tipik olarak yoğun kışlar ve ilkbahar ısınmasıyla ilişkilendirilir.

Çalışmaya göre, Arktik Okyanusu'nun düzenli olarak buzsuz kalması halinde, bu durum en kuzeydeki denizin kırılgan ekosistemini, "kutup ayılarından hayati önem taşıyan zooplanktona" kadar her şeyi, önemli ölçüde etkileyebilir.

Arktik Okyanusu'nun buzsuz günleri insanlar için ne anlama gelecek?

Kuzey Kutbu'nun buzdan arındığı gün sembolik olarak büyük önem taşıyor. İnsanların gezegenimizin belirleyici doğal özelliklerinden birini nasıl değiştirdiğini görsel olarak vurgulayacak: Beyaz bir Kuzey Buz Denizi'nden mavi bir Kuzey Buz Denizi'ne.

Jahn yaptığı açıklamada, "Kuzey Kutbu'ndaki ilk buzsuz gün bir şeyleri dramatik bir şekilde değiştirmeyecek," dedi.

"Ancak Kuzey Buz Denizi'ndeki doğal ortamın belirleyici özelliklerinden birini, yani yıl boyunca deniz buzu ve karla kaplı olmasını, sera gazı emisyonları yoluyla temelden değiştirdiğimizi gösterecek."

Yaz aylarında Kuzey Kutbu'nda güneş hiç batmaz, bu nedenle güneş ışığını uzaya yansıtan yansıtıcı buz olmadan okyanus önemli miktarda ısıyı emecek ve Dünya'ya dağıtacaktır.

Uluslararası sularda herhangi bir yargı yetkisi bulunmadığından, ticari endüstriler daha sıcak Kuzey Kutbu sularında bulunan fırsatları değerlendirebilir. Daha önce erişilemeyen deniz ve maden popülasyonlarında balıkçılık ve derin madencilik yapabilirlerken, nakliye şirketleri Kuzeybatı Geçidi boyunca daha hızlı bir nakliye rotası izleyebilirler.

Isınma aynı zamanda değişen rüzgar ve okyanus akıntısı modelleri yoluyla daha düzensiz ve aşırı hava olaylarına da yol açabilir.

Daha sıcak yıllar çoktan yaşandı. Mart 2022'de Kuzey Kutbu'nun bir kısmı ortalamadan 50F/10C daha sıcaktı ve bu da Kuzey Kutbu çevresindeki alanların neredeyse erimesine neden oldu.

Çalışmanın yazarları, yakın gelecekte deniz buzunun erimesine ilişkin zaman çizelgesini geciktirmek için hala bir şans olduğunu söylüyor.

Jahn, "Emisyonlardaki herhangi bir azalma deniz buzunun korunmasına yardımcı olacaktır" diye ekledi.(euronews)