Bilim insanlarına göre Ege Denizi büyüklüğündeki devasa buzul hızla erimenin eşiğinde olabilir ve bu küresel deniz seviyesinde yıkıcı artışlar yaratabilir. İklim krizi nedeniyle sıcaklıklar tırmanmaya ve kuzey kutbundaki  buzullar hızla azalmaya devam ederken  Antartika’da da önceden kararlı kabul edilen, daha fazla su içeren, uzak ara daha geniş buzul örtülerinin artık ciddi bir erime riski taşıdığı düşünülüyor.

Yakın zaman önce kararsız olarak tanımlanan 5 Antarktika buzulundan biri olan Thwaites Buzulu’nun erime hızı sadece 6 yılda ikiye katlandı. Antarktika’daki buz örtülerinin kararlılığı üzerine yapılan yeni çalışma 192 bin kilometre karelik alana sahip buzulun okyanusa karışma hızının artma eğiliminde olduğunu ortaya koyuyor.

Buzulun kararsızlığının, parçalanma hızını nasıl etkileyeceğini bilgisayar modellemeleri aracılığıyla öngören Georgia Teknoloji Enstitüsü, NASA Jet İtki Laboratuvarı ve Washington Üniversitesi’nden araştırmacılar, eşik değerin aşılması durumunda artık sürecin durdurulamaz hale geleceğini ve deniz seviyesinde daha önce tahmin edilene göre çok daha yüksek bir artış yaşanacağını söylüyor.

Araştırmacılara göre tüm modeller belirli bir eşik değere ulaşılması durumunda buz örtüsündeki çöküşün bunu takip edeceğine işaret ediyor. En kötü senaryonun gerçekleşmesi durumunda Thwaites Buzulu 150 yıl gibi kısa bir süre içerisinde küresel deniz seviyesini Tek başına yarım metre kadar arttırabilir.

Ekip, eşik değere bir kez ulaşılırsa küresel sıcaklıklar düşürülse bile buzulun denize karışmasının çoktan önüne geçilemez hale gelmiş olacağı konusunda uyarıyor.

Araştırmanın başını çeken Georgia Teknoloji Enstitüsü’nde çevre bilimleri doçenti Alex Robel sorunun önemini şu sözlerle açıkladı: Eğer bu kararsızlığı tetiklerseniz, devamının gelmesi için artık sıcaklıkları arttırarak buz örtüsünü zorlamanıza gerek yok. Kendi başına yoluna devam edecektir ve endişe de bu. İklimsel değişkenler eşik değerinden sonra da önemli olacaktır çünkü buzun hangi hızla hareket edeceğini belirleyecekler.

Nasa’dan bilim insanı Helene Seroussi de, “Eşik değerine ulaşıldıktan sonra Thwaites Buzulu tüm buzlarını 150 yıllık bir zaman dilimi içerisinde kaybedebilir. Bu deniz seviyesinde yaklaşık yarım metrelik bir artış yaratır” dedi.

Karşılaştırmak gerekirse mevcut deniz seviyesi küresel ısınma öncesi düzeyin 20 cm üzerinde ve sahillerde yaşanan su baskınlarındaki artışın nedeni olarak gösteriliyor.

Smithsonian Enstitüsü’ne göre 2 bin yıl öncesinden 1800’lerin sonlarına kadar küresel deniz seviyesi küçük dalgalanmalar dışında neredeyse sabitti ancak daha sonra yükselmeye başladı.

Deniz seviyesindeki yıllık artış oranı 1990’dan bu yana yaklaşık iki katına çıktı. Antarktika’daki buz örtüsü kararsızlığının etkilerinin hangi kapsamda olacağı araştırması güç bir konu. Buna karşın bilgisayar modellemelerine dayanılarak yapılan tahminler gelecekte yaşanacak çöküşün geniş bir yelpazede çok sayıda farklı olası senaryo doğuracağından meteoroloji uzmanları ve iklim modellemesi yapan ekipler için sorun yaratacak.