Türkiye’nin en çok güneş gören ve aynı zamanda “Yıllık ışınım şiddeti değerinin” en yüksek olduğu illerin başında gelen Van’a güneş enerjisi şirketlerinin ilgisi oldukça yüksek. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) belirlediği güneş enerjisinden elektrik üretilebilecek bölgeler arasındaki 28 il arasında Van en yüksek ikinci kota sırasında bulunuyor. Kentte; Edremit, Tuşba, Erciş ve İpekyolu ilçeleri başta olmak üzere birçok alanda GES’ler kurulmaya devam ediliyor. Edremit; Kıyıcak, Çiçekli, Bakımlı, Yukarı Doğanlar ve Engil köyleri, Tuşba; Arısu, ve Atmaca köyleri, Erciş merkezde 2 adet olmak üzere çok sayıda GES, köylerin mera alanlarına kurulmuş durumda.

Yaklaşık iki yıl önce köylerinin yakınlarında kurulan GES’lerin tarım ve hayvancılık yapmasına engel olduğunu dile getiren Edremit ilçesine bağlı Kıyıcak ve Bakımlı mahallesi sakinleri, GES faaliyetlerine itiraz ettiklerini dillendiriyor. Kıyıcak ve Bakımlı köylerine kurulan santrallar mera alanları üzerinde yer alıyor. Mera alanları üzerine kurulan GES’ler, tarım ve hayvancılığı büyük ölçüde etkiliyor. Köylüler, kurulan GES’lerden dolayı tarım ve hayvancılığın durma noktasına geldiğini ve bu yüzden geçinemediklerini söylüyor.

GES’in Yakınlardaki Köylerde Hayvanlar Satılıyor, Tarım Arazileri Boş Bırakılıyor

Bakımlı Mahallesi sakinlerinden Sinan Runa, uzun yıllardır diğer köylüler gibi tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlamaya çalışıyor. Runa, “Mera alanlarımıza santral yapıldı. Otlak alanlarımız istimlak edildi. 450 hayvanım vardı, satmak zorunda kaldım. Bir hayvanım bile yok şu anda. Yine buğday ekiyordum, o da kalmadı. Diktiğim ceviz ağaçlarını bile kaldıracaklar” sözleriyle santralın kendilerine olan etkilerini anlatıyor.

Runa, köylülerin GES’i istemediklerini söylüyor ve defalarca itiraz ettiklerini ekliyor: “ Protesto ettik ama bir çare bulamadık. Bize imzaların atıldığını artık değişen bir şeyin olmayacağını söylüyorlar. Aile olarak zararımız büyük. Yeni bir etap daha yapacaklarmış. Şu an o yerlerde de ekim yapamıyoruz. Herhangi bir ödeme yapılmadı. Bin bir türlü masraf ve emekle ektiğimiz cevizlerimiz de kaldırılacak. Kimse bir çözüm bulmuyor. İtiraz ettiğimizde size para cezası vermediğimize dua edin diyorlar. Ne yapacağımızı bilmiyoruz, elimiz kolumuz bağlı bekliyoruz.”

Aynı Bölgede İkinci bir GES Yapılmak İsteniyor

GES’ten etkilenen bir başka köy olan Kıyıcak Mahallesi sakini İsa Çevik ise mevcut santralın verdiği zararları sıraladıktan sonra aynı yere yapılacak bir başka GES projesinin olduğu bilgisini veriyor ve bunu istemediklerini kaydediyor: “Yeni etabın yapılmasını istemiyoruz. Tarım ve hayvancılık için sıkıntı oluyor. Köy arazisinin bir kısmını diğer paneller kaplamış, geri kalanını da bu kaplayacak. İnsanların hayvanlarını otlatacağı yer kalmadı. Köylülerin geçim kaynağı çiftçilik. Bireysel menfaati olanlar dışında köylüler istemiyor. Hayvan kalmadı ki. Herkes sattı. Köyde şehir hayatı yaşıyoruz. İtiraz da ettik. Belediyenin yeridir yapacağız dediler. Köylü olarak yapılmamasını istiyoruz.”