Çevre ve Şehircilik Bakanlığının termik santral atıklarına yeni muafiyet getiren "Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik" düzenlemesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Düzenlemeyle yıl sonunda kapatılması beklenen termik santrallerin tehlikeli atıklarına yeni muafiyetler getirilirken, muafiyet sayesinde bazı santrallerin kapatılmaktan kurtulacağı ifade edildi. Düzenleme, baca arıtma sorunu olmayan ancak atık sahası çevre mevzuatına uymadığı için 31 Aralık 2019’da kapatılması gereken termik santralleri kapanmaktan kurtarırken, baca arıtma sistemi çevre mevzuatına uymadığı için kapanması gereken termik santralleri ise etkilemeyeceği belirtildi.

ÇEVREYE ZARAR VEREN TESİSLERE İZİN

Çevre Mühendisleri Odasından (ÇMO) Sedat Durel, "Filitresiz baca veto edilirken termik santrallerin külüne izin verildi” dedi. Durel yayımlanan yönetmelik değişikliğinin kamuoyunda kaygı yarattığını belirterek şunları söyledi: Yönetmeliğin geçici 2. maddesinde, “Bu Yönetmelik yayımlanmadan önce Bakanlık tarafından kapatma planı uygun görülmüş; fakat başlatılmamış/uygulanmamış kapatma planları, bu Yönetmeliğe göre revize edilerek yeniden Bakanlığa sunulur ve kapatma işlemleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır” denilmektedir. Bu önceki tespitlerle çevreye verdiği zararlardan ötürü kesin olarak kapatılması gereken tesislerin kapatılmaması için bir olanak sağlıyor” dedi.

Yönetmeliğin önceki halinde mevcut depolama sahalarının bir yıl içerisinde kriterlere uygunluk açısından lisansa başvuruda bulunulmasının, yetersizlikler halinde iyileştirme planlarının yapılmasının öngörüldüğünü belirten Durel, “Yeni düzenleme ile lisans alamamış ve iyileştirmeleri yapamamış çevreye zarar veren ve haklarında kapatma kararı çıkmış tesislere faaliyet izni verilmiş” dedi.

"ATIK DEPOLARININ YAPIMI VE İŞLETMESİ DENETLENMEYECEK"

Daha öncesinde santrallerin atık depolama tesislerinin işletme yükümlülüklerini belirten yönetmeliğin geçici 3. maddesinin yerine "Özelleştirilmiş veya özelleştirilecek olan elektrik üretim santrallerinden kaynaklanan atıkların depolanmış olduğu sahalarda, atık depolanmasına devam edilmesinin üniversitelerin çevre ve inşaat mühendisliği bölümlerince çevresel tedbirleri içerecek şekilde hazırlanan kurumsal akademik rapor ile uygun görülmesi halinde, sahanın kurumsal akademik raporda belirtilen nihai dolgu kotu ve koordinatları aşılmaksızın depolama işlemine devam edilebilir" düzenlemesi getirildi.

Düzenlemeye ilişkin Durel, "Bu değişikliğin manası da santrallerin atık depolarının, kül havuzlarının vb. yapımı ve işletmesinin denetlenmeyeceğidir. Faaliyete geçmeden önce kriterlere uygunluğu denetlenen bu tesislerin değişiklikle beraber projesini üniversitelerde onaylatması kâfi hale geliyor. Onaylanan proje ile gerçekleşen proje arasındaki uyumun kim tarafından inceleneceği boşlukta bırakılırken aynı zamanda bir kere açılmış olan depolama sahalarının nasıl işletildiğine dair denetleme de kalkmış görünüyor. İşletmeye dair görünen tek somut kriter deponun ağzına kadar dolup dolmamış olması olarak belirtilmiş" dedi.

Bozoğlu, "Yayımlanan yönetmelik değişikliği termik santrallerin toksik atık da barındırdığı bilinen, vahşi, kontrolsüz, yeraltı sularını, tarım alanlarını, yüzey sularını riske atan atık sahalarını meşrulaştırma endişesi yaratmaktadır. Bu düzenleme ile içeriğinin ne olacağı dahi belirlenmemiş 'akademik' bir rapor ile bu atık sahaları izinli hale getirilebilecektir. Geçirimsiz zemini olmayan, vahşi depolama alanları, bu yöntem ile çevre izni alabilecek" dedi.

"ÜMRANİYE ÇÖPLÜĞÜNDEN BİLE DAHA TEHLİKELİ"

Bozoğlu, şu uyarıları yaptı:

"Endişelerimiz ne yazık ki bir kat daha arttı. Bu düzenleme ile geçmişte felaketler yaşatan Ümraniye çöplüğünden daha da tehlikeli olan bu atık sahalarının 20-30 yıl daha doğayı, yeraltı sularımızı, tarım alanlarımızı, yüzey sularımızı kirletmeleri riski ile karşı karşıyayız"