Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın “Yenişehir” için 23 Aralık 2019'da onayladığı “Avrupa Yakası Rezerv Yapı Alanı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı” değişikliği, itiraz başvuruları üzerine revize edildi. 22 Haziran 2020’de onaylanan plan değişikliği tekrar askıya çıkarıldı. Bakanlık, aralık ayında Kanal İstanbul projesinin ÇED raporuna yönelik itiraz süreci devam ederken jet hızıyla kanalın çevresine kurulacak Yenişehir için hazırlanan planı onaylamıştı.

9 İLÇEYE İNDİ

Çevre düzeni planına işlenen Yenişehir ile kanalın etrafına konutlar, oteller, sanayi siteleri, teknoparklar, üniversiteler, haller, TIR-kamyon parkları, kongre ve fuar merkezleri, kamping alanları, izci kampı, spor tesisleri, tam donanımlı hastaneler inşa edilmesi planlanıyor. Bakanlığın bir ay boyunca askıda kalacak son plan değişikliğinde de projenin ana unsurları aynen korundu.

Plan değişikliği ile Yenişehir'in kurulacağı alanın sınırlarında bazı düzenlemeler yapıldı. Sultangazi ilçesi plandan çıkarıldı ve 33 bin 498 hektarlık Yenişehir alanı 33 bin 474 hektara indi. Planlama alanının büyüklüğü, 3. Havalimanı ile birlikte yaklaşık 37 bin hektar. Yenişehir; Arnavutköy, Başakşehir, Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Eyüp, Bağcılar, Esenler, Bayrampaşa olmak üzere 9 ilçeyi kapsayacak. Ayrıca Planlama alanının sınırları içerisinde Küçükçekmece Gölü, Sazlıbosna Baraj Gölü, Terkos Gölü'nün bir kısmı olmak üzere toplam 2 bin 954 hektarlık göl alanın yer aldığı bilgisi de plana işlendi.

İMARDAN BAKANLIK SORUMLU

Rezerv yapı alanında imar uygulamasının; arazi ve arsa düzenlemesi, toplulaştırma, trampa, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarma, anlaşma sağlanarak menkul değere dönüştürme araçlarını içerecek şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılıp onaylanacağı kaydedildi.

KANAL İSTANBUL ÖZEL PROJE ALANI

Plana Kanal İstanbul için “özel proje alanı” tanımı da getirildi. Özel proje alanı ile ilgili “Su yolu projesi ile ilişkilendirilerek projelendirilecek alanlardır. Alanın kesin sınırları ve kullanım kararları alt ölçekli planlarda belirlenecektir” ibaresi kullanıldı.

ALT ÖLÇEKLİ PLANA BIKARILDI

Kanal İstanbul projesi sınırları içerisinde yapılacak köprü, menfez, tünel gibi yapılar, liman veya kıyı tesis alanları, rekreasyon alanları, doğu-batı istikametindeki alt yapı geçişlerinin kesin yerlerinin de yapılacak detaylı çalışmalarla alt ölçekli planlarda belirleneceği aktarıldı.

BÜYÜK KISMI TARIM ALANI

Yüzde 43.65'i tarım alanı olan planlama alanında son değişikliğe göre toplam tarım alanı 12 bin 594 hektar, toplam mera alanı da bin 381 hektar olarak açıklandı. İl Toprak Koruma Kurulu'nun 2016 tarihli kararıyla rezerv alandaki tarım arazilerinin, tarım dışı amaçlı kullanılması uygun görüldü.

SİT ALANINA KAMPİNG

İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına göre sit alanlarında da değişikliğe gidildi. Avcılar-Küçükçekmece sınırlarında kalan “İç ve Dış Kumsal Mevkii Doğal sit alanı”nın derecesi “nitelikli doğal koruma alanı” olarak değiştirildi. “Nitelikli doğal koruma alanlarına”;  imar planı yapılmasına gerek olmadan sabit olmayan duş, soyunma kabini, büfe, tuvalet, ahşap iskele ve kamping alanları yapılabiliyor. Plana, Küçükçekmece Soğuksu Çiftliği de “1.ve 3. derece doğal sit alanı” olarak eklendi.

NÜFUS DÜZENLEMESİ

Tartışma konusu olan Yenişehir'de yaşaması planlanan nüfus ile ilgili de plana ekleme yapıldı. Planlama alanı bütününde kentsel kalitenin arttırılması ve eko-sistem açısından hassas bölgelerde, yoğun nüfus barındırmayan doğaya duyarlı faaliyetlere yer verilmesi gerektiğinden, mevcut  planlarla getirilen nüfus hariç, ilave olarak gelecek nüfusun 500 bin ile sınırlandırılmasının  öngörüldüğü kaydedildi. Rezerv yapı alanındaki nüfus dağılımlarının ise alt ölçekli planlarda belirleneceği aktarıldı.

TURİZM BASKISI” DAĞITILDI”

Terkos Gölü'ne olabilecek yapılaşma baskısını azaltmak amacıyla planlama alanının kuzeyinde konut ve turizm faaliyetlerinin bir arada yürütülebileceği belirtildi. Kanal İstanbul'un batısına eko turizm, sağlık turizmi alanı ve kanalın doğusunda ise turizm bölgesine ilişkin kullanım kararları oluşturuldu.

Arnavutköy ilçesinin Terkos Gölü yakınlarında, su yolunun batısındaki bu alanlarda; İstanbul'un macera odaklı turizm, doğa yürüyüş alanları, atlı doğa yürüyüşü gibi doğal turizm potansiyelinin değerlendirileceği kaydedildi. Bu alanda; otel, motel ve diğer konaklama tesisleri, kamp ve karavan alanları, izci kampı, spor tesisleri, yeme-içme tesisleri, sosyo-kültürel tesisler ve rekreasyon alanları, at çiftlikleri, tema parkı, bölge parkı, botanik bahçesi ve hayvanat bahçesi yapılabileceği belirtilerek “Ancak, mevcut tesislerin kapasitelerinin sınırlı tutulması ve gelişimlerinin doğa ile uyumlu olması gerekmektedir. Bu alanlarda turizm faaliyetlerini destekleyici; düşük oranda konut ve ticari fonksiyonlara alt ölçekli planlarda yer verilebilir” denildi.

ORMAN VE TARIM ALANLARINDA KONUMLANIYOR

Planda, Yenişehir'in konumlandığı coğrafya ile ilgili de şu tanım yapıldı:

“Doğu-batı, kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve şehrin kuzeyinde yer alan orman alanları konumlanıyor. Kuzey ve güney arasında iklimsel farklılıklar görülüyor ve söz konusu farklılıklar biyolojik çeşitlilik ile habitat çeşitliliğine yansıyor. Şehrin kendi kendine yeterliliği anlamında önemli olan su kaynaklarının ve su havzalarının barındığı ve alanın çevresinde kısmen tarım topraklarının yer aldığı bir yapıyı tanımlamaktadır.”

EN BÜYÜK ARAZİLERE SAHİP İLK 3 ŞİRKET ARAP ŞİRKETLERİ

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu daha önce Kanal İstanbul çevresinde 2011'den bu yana 30 milyon metrekarelik arsa hareketi olduğunu ve en büyük arazilere sahip ilk 3 şirketin de Arap şirketleri olduğunu açıklamıştı. Kanal İstanbul güzergahında Katar Emiri'nin annesinin arazi satın aldığı da ortaya çıkmıştı.