AB’ye bağlı çalışan Copernicus İklim Değişikliği Servisi, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, geçtiğimiz 12 ayın her birinin yıllık karşılaştırmalarda kaydedilen en sıcak aylar olarak sıralandığını duyururken, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de “iklim cehennemi”nin önüne geçmek için acil eylem çağrısında bulundu.
Copernicus’un açıklamasına göre, Mayıs ayının sonu itibarıyla son 12 aylık ortalama küresel hava sıcaklığı 1.63 dereceye çıktı. Bu derece, kayıt tutulmaya başlanan 1940’tan bu yana en sıcak dönem oldu. Son 12 aylık ortalama elbette dünyanın henüz 1.5 derecelik ısınmayı aştığı anlamına gelmese de önümüzdeki on yıllar içinde bu değerin aşılabileceğini de ortaya koyuyor.
BM Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) raporuna göre de, önümüzdeki 5 yılın en az birinde, ortalama küresel sıcaklığın sanayi çağı öncesine kıyasla 1.5 derece üzerine çıkma olasılığı %80. Bu olasılık geçen yıl ise %66 olarak hesaplanmıştı. WMO’nun bulgularını değerlendiren BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın nasıl bir hızla yanlış yolda ilerlediğini ve iklim sistemini düzeltmekten uzaklaştığına vurgu yaptı. Guterres, “2015 yılında 1,5 derecenin üzerine çıkma olasılığı sıfıra yakındı. İklim cehennemine giden otobandan kurtulmak için bir kaçış rampasına ihtiyacımız var. 1.5 dereceye karşı savaş 2020’lerde ya kazanılacak ya da kaybedilecek” dedi.
Önümüzdeki 5 Yıldan En Az Biri 2023’ten Sıcak Olacak
Öte yandan tüm önlemlere ve küresel anlaşmalardaki taahhütlere rağmen, dünya enerjisinin dörtte üçü hâlâ kömür, gaz ve petrol gibi fosil yakıtlardan sağlanıyor. Son bulguları değerlendiren WMO Genel Sekreteri Ko Barrett, son verilerin 2015 Paris İklim Anlaşması’nın ana hedefinden sapma anlamına geldiğini kaydederek, “Seragazı emisyonlarına son vermek için acilen daha fazlasını yapmalıyız. Aksi taktirde ekonomik anlamda trilyonlarca dolarlık bir maliyet, daha çok aşırı hava olaylarından etkilenen milyonlarca yaşam ve çevre ile biyoçeşitliliğe muazzam bir zararın ceremesini çekeceğiz” dedi.
Guterres: “Fosil Yakıt Reklamları Yasaklanmalı”
WMO verilerine göre 2023 kayıtlara 1,45 derece ortalama ile en sıcak yıl olarak geçerken önümüzdeki 5 yıldan en az biri 2023’ten bile daha sıcak geçecek. Copernicus’ta görevli bilim insanları da geçen aylar için Antarktika deniz buzunda haddinden çok fazla kayıp yaşandığını ve tüm iklim verisinin, artan seragazı emisyonlarının gezegeni nasıl ısıtacağına dair projeksiyonlarla paralel gittiğini açıkladı. Nitekim Copernicus Direktörü Carlo Buontempo, “Son birkaç bin yıldır böyle bir şey gözlemlenmedi” yorumunda bulundu.
BM Genel Sekreteri Guterres ise fosil yakıt şirketlerini hedef aldı. Gutteres, “İklim kaosunun ‘babaları’ yanı fosil yakıt sanayi, rekor kârlara ulaşıyorlar ve vergi ödeyenlerin finanse ettiği trilyonluk sübvansiyonlarının tadını çıkarıyorlar. Her ülkeyi fosil yakıt reklamlarını yasaklamaya davet ediyorum. Medya ve teknoloji şirketleri fosil yakıt reklamı almamalı” dedi.
