Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), Akdeniz’in en tehlikeli türleri olarak gösterdiği plastiklerin kaynağı, zararları ve doğada yüzyıllar süren kaybolma süreçlerini gösteren bir tablo yayımladı. Tabloda en tehlikeli türler olarak gösterilen toplam 18 ürünün zararları ve yok oluş süreleri açıklandı.
Doğanın korunması ve temiz çevre konularında çalışmalar yapan WWF, 2018’in haziran ayında yayımlanan ‘Plastik Kapanından Çıkış: Akdeniz’i Plastik Kirliliğinden Kurtarmak’ adlı raporuyla, Akdeniz’in dünyada plastik kirliliği seviyesi en yüksek denizlerden biri olduğunu ortaya koydu.
Akdeniz’e plastik atık bırakan ülkeler sıralamasında Türkiye’nin günde 144 ton ile ilk sırada gösterildiği raporun ardından WWF Türkiye, plastik atıkların çeşitlerine göre sıralandığı, kaynaklarını, zararlarını ve doğada yüzyılları bulan yok olma süreçlerini anlatan bir tabloyla plastik kirliliğine dikkati çekti.
PLAJLAR KİRLİLİK KAYNAĞINDA İLK SIRADA
Akdeniz’in en tehlikeli türleri olarak gösterilen toplam 18 ürün bulunuyor. Bu ürünler pil, plastik damacana, prezervatif, karton kutu, kağıt torba, teneke kutu, plastik şişe, plastik torba, gazoz kapağı, sigara izmariti, plastik halka, hijyenik kadın pedi, cam şişe, alüminyum kapak, plastik parçaları, yiyecek ambalajı, dizel ve makine yağı ile alüminyum folyo olarak sıralandı.
Bu ürünlerin kirlilik kaynakları olarak ise ilk sırada plajlar, tekneler, tahliye kanalları ve çöplükler geliyor. Prezervatif, sigara izmariti ve hijyenik kadın pedi kirlilik kaynakları arasında tuvaletler de bulunuyor. Plastik parçaların kaynakları arasında fabrikalar gösteriliyor.
AKDENİZ’İN TEHLİKELİ 18 ATIK TÜRÜ
Kaynakları genel olarak plajlar, tekneler, tahliye kanalları, çöplükler, tuvaletler ve fabrikalar olan bu tehlikeli ürünlerin binlerce yıl olan ortalama yaşam süreçleri şöyle sıralandı:
Pil: Pillerden çıkan sıvılar, canlılar için çok zehirlidir. Ortalama yaşam süresi binlerce yıl.
Plastik damacana: Dip yapısı ve canlılar üzerinde ciddi hasarlara yol açar. Ortalama yaşam süresi 400-600 yıl.
Prezervatif: Deniz canlıları tarafından yutulması ciddi sindirim sorunlarına yol açar. Ortalama yaşam süresi 30 yıl.
Karton kutu: Deniz çayırı yataklarında büyüyen organizmalar üzerinde olumsuz etkisi vardır. Ortalama yaşam süresi 25-50 yıl.
Kâğıt torba: Bazı deniz canlılarının sindirim sistemini olumsuz etkiler. Ortalama yaşam süresi 4 hafta.
Teneke kutu: Deniz canlılarında ve insanlarda kesiklere ve yaralanmalara neden olur. Ortalama yaşam süresi 200-500 yıl.
Plastik şişe: Deniz canlılarında sindirim sorunlarına yol açar. Ortalama yaşam süresi 300-500 yıl.
Plastik torba: Denizanasına benzediği için başka deniz canlıları tarafından yenebilir ve boğulmalara sebep olur. Ortalama yaşam süresi 35-60 yıl.
Gazoz kapağı: Yutulması halinde deniz canlılarının sindirim organlarında kesiklere yol açar. Ortalama yaşam süresi 300 yıl.
Sigara izmariti: Bazı deniz canlılarında sindirim sorunlarına yol açar. Ortalama yaşam süresi 10 yıl.
Plastik halka: Deniz canlılarını sararak ölümüne neden olur. Ortalama yaşam süresi 450 yıl.
Hijyenik kadın pedi: Bunları yutan canlıların sindirim sistemini bozar. Ortalama yaşam süresi 25 yıl.
Cam şişe: Kesiklere ve önemli yaralanmalara neden olur. Ortalama yaşam süresi binlerce yıl.
Alüminyum kapak: Deniz dibine çöktüğü için organizmalar üzerinde aşındırıcı etkisi olur. Ortalama yaşam süresi 10 yıl.
Plastik parçaları: Deniz canlıları tarafından yutulursa zehirlenmelere neden olur. Ortalama yaşam süresi miktara bağlı yüzlerce yıl.
Yiyecek ambalajı: Deniz canlıları üzerinde çok önemli hasarlara neden olur. Ortalama yaşam süresi 20-30 yıl.
Dizel ve makine yağı: Yayıldığı bölgelerde denizdeki canlı yaşam ortamına zarar verir. Ortalama yaşam süresi ne kadar yayıldığına bağlı olarak değişir.
Alüminyum folyo: Bazı canlıların etrafını sararak beslenmelerine engel olur. Ortalama yaşam süresi 5 yıl.
TÜRKİYE ATIKTA İLK SIRADA
Akdeniz’i kirleten atıkların yüzde 95’ini plastik atıklar oluşturuyor. Atıkların başlıca kaynağı olan ülkeler:
Türkiye, günde 144 ton.
İspanya, günde 126 ton.
İtalya günde 90 ton.
Mısır, günde 77 ton.
Fransa, günde 66 ton.
