Kahverengi kokarca böceği, Çin, Japonya, Tayvan ve Kore Yarımadası’nda yaşayan bir böcek türü. 2 santimetreden daha küçük olan bu böcek, bir savunma mekanizması olarak kullandığı kötü kokusuyla biliniyor.
Doğal yaşam alanı olan Uzak Doğu Asya’dan, ticari ürünler vesilesiyle tüm dünyaya yayıldı. 1996 yılında ABD’de ortaya çıktı ve meyve bahçelerinde büyük hasara yol açtı. Avrupa’da da ilk kez 2007 yılında İsviçre’de görüldü. 2011’de Almanya, 2014’te Rusya’da ortaya çıktı, 2016’da İtalya’ya ulaştı. Aynı yıl Avusturya’da da görüldü. 2018 yılında ise Gürcistan’a yayıldı.
2017’de Türkiye’ye geldi
İstilacı tür kahverengi kokarca, 2017’de Türkiye’ye geldi ve İstanbul’da görüldü. Elma, şeftali, soya, mısır ve fındık gibi tarım ürünlerine büyük zararlar verdi.
300’den fazla bitkide beslenebilen kahverengi kokarca, kayıplara neden olması yanında, ev, depo ve ahır gibi alanlarda toplanarak yaydığı kokuyla, vatandaşları da rahatsız etti.
Çözüm için Samuraylar devrede
Kahverengi kokarca ile mücadelede hem doğaya hem de ürünlere zarar veren ilaçlama yerine, biyolojik mücadele tercih edildi. 2021 yılında Karadeniz Tarımsal Araştırma Ensitüsü bünyesinde ‘biyolojik mücadele laboratuvarı’ kuruldu.
2022’de İtalya’dan Samuray Arısı ithal edilerek çoğaltıldı. 2023 yılında ise kitlesel üretime geçildi. Üretilen arılar, doğaya salındı. Kahverengi kokarca gibi Doğu Asya kökenli olan Samuray Arısı, yumurtalarını böceğin yumurtaları içine bırakarak çoğalmasını engelliyor. Böylece kahverengi kokarcanın çoğalması engelleniyor.
Milyon barajı aşılıyor
Samuray Arısı, Tarımsal Araştırma ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı enstitüler tarafından Bu yıl 207 bin 286 adet üretilmiş ve 35 il 190 ilçe ve 508 konumda salımı yapıldı. 2025 yılı için ise hedef büyütüldü. Tarım ve Orman Bakanlığı 2025 yılında 1 milyon Samuray Arısı üretecek ve tarımsal bölgelere bırakacak.
Tek dert kokarca değil
Biyolojik mücadele konusunda bakanlığın tek gündemi kahverengi kokarca ile sınırlı değil. Türkiye genelinde 46 zararlı organizma için ‘sürvey (gözlemleyip kontrol etme)’ çalışması hazırlandı. 35 zararlı organizma için de sürvey çalışmaları devam ediyor.Karantinaya tabi organizmalarla mücadele için üreticilere destek ödemesi yapılıyor.
Mücadele edilen zararlılar içinde meyvelere zarar veren uzun antenli turunçgil böceği, hububata zarar veren süne böceği ve Akdeniz meyve sineği de var.
