Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ortaklığında gerçekleştirilen "Gıdanı Koru Kampanyası"nın tanıtımına video konferans yöntemiyle katıldı.
Türkiye'de gıda israf ve kayıplarının önüne geçilmesinin büyük önem taşıdığını belirterek, "Ülkemizde her yıl 18,8 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Bu da yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp miktarına denk geliyor." dedi.
FAO ile başlattıkları Gıdanı Koru Kampanyası'nın ülkenin gıda kayıp ve israfıyla mücadelesinde dünyaya örnek bir proje olduğunu vurgulayan Pakdemirli, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının gıda arz güvenliğinin ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini söyledi.
Pakdemirli, dünyada önemli ölçüde açlık ve obezite sorunu olmasına rağmen bir yandan da üretilen gıdanın her yıl üçte birinin, yani 1,3 milyar tonunun kayıp ve israfa maruz kaldığına dikkati çekerek "Sağlıksız yeme alışkanlıkları, sağlığa ayırdıkları yılda 2 trilyon dolar ile hükümetlerin bütçeleri üzerinde büyük bir yük oluşturuyor. Bu kayıp, gelişmekte olan ülkelerde 310 milyar dolar, gelişmiş ülkelerde ise 680 milyar dolar değerinde karşımıza çıkıyor. İsraf edilen gıdayı üretmek için gerekli ekili alan Çin'in yüz ölçümü kadar yani 9,6 milyon kilometre karedir." diye konuştu.
EKMEKTEN 300 MİLYON LİRALIK TASARRUF
Pakdemirli, FAO'nun son araştırmasına göre tarladan perakendeye gelinceye kadar gıda kaybının yüzde 14 olduğunu, satış ve tüketim aşamasında ise gıda israfının üçte bir olarak gerçekleştiğini dile getirdi.
Türkiye'de yaşanan gıda kayıp ve israfına da değinen Pakdemirli, "Günlük olarak 4,9 milyon ekmeğin israf edildiğini görüyoruz. Üretilen sebze ve meyvelerin yüzde 50'sinde kayıp yaşanıyor. Hizmet sektöründe işletme başına yılda 4,2 ton gıda, 2 bin litre içecek israfı gerçekleşiyor yani ülkemizde her yıl 18,8 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Bu da yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp miktarına denk geliyor. Dolayısıyla israf edilen gıdaların miktarını azaltmak için tüm gıda zinciri boyunca verimli çözümler üretmemiz gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Pakdemirli, "Ülkemizde yüzde 2 civarında gıdayı çöpe göndermekten vazgeçersek bunun anlamı 10 milyar lira demek yani 360 bin ailenin 1 yıllık asgari geçim rakamı" ifadelerini kullandı.
"Ekmeğini İsraf Etme Projesi" kapsamında yapılan çalışmaları hatırlatan Bakan Pakdemirli, "Proje sayesinde günlük, yaklaşık bir milyon ekmeğin israf edilmesini önledik. Ekmek israfının önlenmesi kapsamında yürüttüğümüz kampanyayla ekmek israfında yüzde 18'lik azalma, böylelikle yıllık 300 milyon liralık tasarruf sağlamış olduk." dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu, Gıdanı Koru Kampanyası'nın, bölgedeki diğer ülkelerin kendi ulusal strateji ve eylem planlarını oluşturmalarında ön açacak bölgesel bir girişimin başlangıcı niteliğinde olduğunu bildirdi.
Gutu, Türkiye'de yıllık 300 milyon ekmek ve 2,8 milyar lira tasarrufla sonuçlanan ve ekmek israfını önlemeyi hedefleyen büyük bir farkındalık kampanyasına imza attıklarını anımsatarak, söz konusu kampanyanın farkındalığı artırmakla kalmayıp somut sonuçlar üreten güzel bir ulusal kampanya örneği olduğunu dile getirdi.
EN BÜYÜK İSRAF YAŞ MEYVE SEBZEDE
Gıdanı Koru Kampanyası için 1,5 yıldır FAO, kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörle uzun süren çalışmalar yaptıklarını aktaran Pakdemirli, Türkiye çapında, gıda kayıp ve israfı en fazla yaş meyve ve sebzede görüldüğünü söyledi.
Pakdemirli, "Meyve ve sebzelerde en fazla kayıp, hasat, depolama, işleme, nakliye ve satışta gerçekleşiyor. Hazır yemek sektöründe ise hastaneler, okul yemekhaneleri, oteller, lokantalar, kamu kurum yemekhaneleri gibi toplu tüketim yerlerinde yaşanıyor. Ekmek ise özellikle satış aşamasında israf ediliyor." şeklinde konuştu.
İlk defa Türkiye'de gıda kayıpları ve israfının önlenmesi, azaltılması ve yönetimine ilişkin bir Ulusal Strateji Belgesi ve bu stratejiyi hayata geçirecek Eylem Planı'nı hazırladıklarını ifade eden Pakdemirli, şu bilgileri verdi:
BİREYDEN TOPLUMA YAYILACAK
"Buna göre ilk amacımız, gıdada kayıp ve israfı önlemek. İkinci amacımız, mümkünse gıdayı kurtarmak ve yeniden dağıtmak. Üçüncü amacımız, insani tüketimi mümkün değilse hayvan yemi olarak kullanmak. Son olarak da atık gıdanın geri dönüşümünün sağlanmasıdır. Bu amaçlara ulaşmak için de 100'e yakın eylem ve her eylemin gerçekleştirilmesinden sorumlu olan kurum ve kuruluşlar istişare edilerek belirlendi."
Kampanya için "Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık!" sloganının belirlendiğini vurgulayan Pakdemirli, kampanyanın web sitesinin ise "www.gidanikoru.com" olacağını bildirdi.
Gıda israfıyla mücadelenin bireyden başlayarak topluma yayılacağını vurgulayan Pakdemirli, şunları kaydetti:
"Çünkü ülkemizde gıda kayıp ve israfını bir nebze yani yüzde 2 civarında gıdayı çöpe göndermekten vazgeçersek bunun anlamı 10 milyar lira demek yani 360 bin ailenin 1 yıllık asgari geçim rakamı. Bu oranı yüzde 5 yapmayı başarırsak 25 milyar lira demek. Bu da yine 900 bin ailenin 1 yıllık asgari geçim rakamına karşılık gelmektedir. Bu kampanya, 83 milyon vatandaşımızın yani tüm milletimizin kampanyası. Bu işin asıl sahibi sizlersiniz, sorumluluk her birinizde. Gıda israfıyla Bakanlık olarak tek başımıza mücadele edemeyiz."
AÇIK BÜFELER YENİDEN ŞEKİLLENDİRİLECEK
Pakdemirli, turizm sektöründeki açık büfe uygulamasına yönelik soru üzerine de bu alandaki israfın önlenmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığının en önemli paydaşlarından birisi olduğunu söyledi. Otel, restoran ve kafelerde daha fazla israf olduğuna dikkati çeken Pakdemirli, "Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile birlikte çalışıyoruz. Açık büfelerin yeniden şekillenmesi konusunda bazı girişimlerin olacağına inanıyorum. Otel ve restoranlar da bu işin paydaşı olmalı. Burada da bir miktar iyileşme sağlayacağımızı düşünüyorum." dedi.
Türkiye'de kesinlikle gıda sıkıntısı olmadığını vurgulayan Pakdemirli, "Bilakis gıdada fazlamız var, hiçbir eksikliğimiz yok. Bundan sonrası için de herhangi bir problemimiz ufukta gözükmüyor." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde yürüyen Sıfır Atık Projesi'nin bu projeyle ilişkisinin sorulması üzerine Pakdemirli, amaçlarının gıdayı atık haline getirmemek olduğunu ifade etti.
TOBB'DAN 365 ODA VE BORSA İLE DESTEK
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Gıdanı Koru Kampanyası'nın daha hızlı büyümesi için, TOBB olarak 365 oda ve borsa, 1,5 milyon üyeyle birlikte ülke çapında ve tüm yerel mecralarda çalışacaklarını bildirdi.
Gıda israfı, gıda kaybı ve gıda güvenliği gibi kavramların günümüzde daha fazla önem kazandığını söyleyen Hisarcıklıoğlu, dünya genelinde 821 milyon insanın açlıkla mücadele ettiğine dikkati çekti. Hisarcıklıoğlu, söz konusu mücadelenin yanında üretilen gıdanın üçte birinin de israf edildiğini belirtti.
"Üretilen sebze ve meyvenin yarısı tüketilmeden heba oluyor." diyen Hisarcıklıoğlu, hizmet sektöründe gıda israfının, işletme başına yılda 4,2 tona ulaştığını dile getirerek kampanya sayesinde sağlanacağını, gıda tedarik zincirinin, topraktan sofraya her aşamasına özgü önlemler geliştirileceğini ve geri dönüşüm konseptinin daha etkin uygulanacağını söyledi.