Sağlık ve Çevre Birliği HEAL (Health and Environment Alliance) tarafından hazırlanan ‘Türkiye’de Kronik Kömür Kirliliği’ raporu kömürlü termik santrallerin ülkemizdeki sağlık maliyetinin korkunç boyutlara ulaştığını ortaya koydu. HEAL, başta AB üyesi ülkelerde olmak üzere küresel ölçekte çevrenin insan sağlığına etkilerini araştıran kar amacı gütmeyen kurumlardan birisi olarak gösteriliyor. Kurum, 4 Şubat Dünya Kanser Günü’nde yayınlanan ‘Türkiye’de Kronik Kömür Kirliliği: Kömürün Sağlık Yükü ve Kömür Bağımlılığını Sonlandırmak’ başlıklı raporunda, termik santrallerden kaynaklı hava kirliliğinin yarattığı sağlık sorunları ve bunun mali yüküne dikkat çekti. Türkiye’de santral bazında sağlık etkilerini ve buna bağlı maliyetleri hesaplayan ilk çalışma olarak nitelenen rapora göre, kömür santrallerinin yarattığı kirliliğin Türkiye'ye sağlık maliyeti yıl da 53.6 milyar lira!
KÖMÜRÜN YOL AÇTIĞI HAVA KİRLİLİĞİ NELERE MAL OLUYOR?2019 yılında Türkiye’de işletmede olan linyit, taş kömürü veya asfaltit kullanan kurulu gücü 100 MW ve üzerinde olan 28 büyük elektrik santralini inceleyen raporun başyazarı, HEAL Türkiye Sağlık ve Enerji Politikaları Danışmanı Funda Gacal, “2019’da Türkiye’nin sağlık harcamaları 201 milyar TL olarak açıklandı. Bu meblağının yüzde 27’si ise kömür kaynaklı sağlık sorunlarına harcandı” diyor. Rapora göre ayrıca, santrallerin yarattığı hava kirliliğinin Türkiye ve 70’ten fazla ülkeye toplam maliyetinin yaklaşık 99 milyar TL olduğu tahmin ediliyor.
Rapora göre, 2019’da termik santraller Türkiye’de 26 bin 500 çocuk bronşit vakası, 3 bin erken doğum, 3 bin 230 yetişkin bronşit vakası, 11 milyon 300 bin hasta geçirilen güne ve hastalık nedeniyle 1,4 milyon iş günü kaybına neden oldu.
HER YIL 5 BİN KİŞİ ERKEN ÖLÜYOR!Raporda, 2019 yılında bu kömürlü termik santrallerin yol açtığı sağlık sorunları nedeniyle yaklaşık 5 bin erken ölüme meydana geldiği iddia ediliyor. Bu, günde ortalama 13 kişinin kömürün yarattığı kirlilik nedeniyle hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Raporun başyazarı Funda Gacal Türkiye'nin elektirik üretiminde kömürün önemli bir payının olduğuna dikkat çekerek, “19 GW'lık mevcut kurulu kömür gücüne ek olarak toplam 33 GW'lık 30 yeni kömürlü termik santral projesi bulunuyor. Bu santrallerin ortalama ömrü en az 40 yıl. Bu nedenle, her bir yeni kömürlü termik santral yıllar boyunca insan sağlığına zarar veren bu emisyonlarda kilitlenmeye yol açacak. Bu durum, diğer sektörlerin hava kirletici emisyonlarını azaltma çabalarını da boşa çıkarır.” diyor.
RAPORA GÖRE EN KİRLİ 1O SANTRAL Seyitömer, Kütahya, 10.455 ton PM (partikül madde)/yıl Tunçbilek, Kütahya, 8.244 ton PM/yıl Afsin Elbistan-A, Maraş 3.666 ton PM/yıl Soma-B, Manisa, 2.672 ton PM/yıl Çayırhan, Ankara, 1.634 ton PM/yıl Bekirli, Çanakkale, 1.298 ton PM/yıl Yatağan, Muğla, 1.176 ton PM/yıl ZETES-3, Zonguldak, 830 ton PM/yıl ZETES-2, Zonguldak, 804 ton PM/yıl Cenal, Çanakkale, 788 ton PM/yılEVRENSEL