Yüzlerce köpekbalığı ve vatozun denizde sürüklenen “hayalet ağlara” ve plastik atıklara takılarak öldüğünü ortaya koyan yeni bir araştırma yayımlandı. Ancak bilim insanları gerçek sayının çok daha yüksek olabileceği konusunda uyarıyor.
Exeter Üniversitesi’nden bir araştırma ekibinin yaptığı çalışmaya göre, çoğunluğu kayıp ya da atılmış balıkçılık gereçlerinden oluşan plastik atıklara dolanma, köpekbalıkları ve vatozlar için ticari balıkçılık faaliyetlerine göre çok daha az tehdit oluşturuyor ancak önemli bir hayvan refahı sorunu doğuruyor.
Plastik bir ağa takılmış köpekbalıkları ve su kaplumbağları
Ekip binden fazla vakaya ait raporla karşılaştı ama köpekbalığı ve vatozlardaki plastiğe dolanma sorununa odaklanan sadece birkaç bilimsel çalışma bulunduğunu fark etti. Bu durum plastiğe dolanmaların gerçek sayısının kayda değer ölçüde daha yüksek olabileceği anlamına geliyor. Üniversitenin Ekoloji ve Çevre Koruma Merkezi’nden Kristian Parton bir vakayı şu cümlelerle anlatıyor: Çalışmadaki bir örnekte sivriburun camgöz türü bir köpekbalığına balıkçı ağı sıkıca dolanmıştı. Köpekbalığının dolandıktan sonra büyümeye devam ettiği açık biçimde gözüküyordu. Sülükayaklılarla kaplı ip, derisinin içine gömülmüş ve omurgasına zarar vermişti.
Parton çalışmanın önemini şöyle açıklıyor: Her ne kadar (plastik atıklara) dolanmanın köpekbalıklarının ve vatozların geleceği için başlıca tehditlerden biri olduğunu düşünmesek de, okyanuslarda en fazla tehdit altındaki canlılar arasında bulunan bu türlerin karşı karşıya kaldığı tehlikelerin ne kadar kapsamlı olduğunu anlamak önemli. Ayrıca ortada gerçek bir hayvan refahı sorunu bulunuyor çünkü (plastik atıklara) dolanma acıya, eziyete ve hatta ölüme neden olabiliyor.
Akademik makalelerin incelenmesiyle Atlantik, Büyük ve Hint okyanuslarındaki 34 köpek balığı ve vatoz türüne ait 557 plastiğe dolanma raporu bulunduğu ortaya çıktı. Bu hayvanların neredeyse yüzde 60’ını kedi balığı, benekli fare balığı (Hydrolagus colliei) ve mahmuzlu camgöz köpekbalığı oluşturuyordu.
Twitter’daki verileri inceleyen araştırmalar 26 köpekbalığı ve vatoz türüne ait 559 hayvanı içeren 74 plastiğe dolanma raporu buldu. Bu türler arasında balina köpekbalığı, büyük beyaz köpekbalığı, kaplan köpekbalığı ve büyük camgöz bulunuyordu.
İki veri kaynağı da “hayalet” balık avı gereçlerinin (ağlar, olta ipleri ve kaybolan ya da terk edilmiş diğer ekipmanlar) açık ara en yaygın dolanan nesneler olduğunu ortaya koydu. Diğer maddelerin arasındaysa paketlemede, polietilen torbalarda ve lastik tekerlerde kullanılan çevreleme şeritleri yer alıyor.
Her yıl sadece ticari balıkçılık faaliyetlerinde 100 milyondan fazla köpekbalığının öldürüldüğü tahmin ediliyor ve gerçek sayı tahmin edilenden çok daha yüksek olabilir. 2013 tarihli bir tahmine göre her yıl 230 milyon köpekbalığı öldürülüyor olabilir.
Kanarya Adaları'nda plastik bir ağa takılmış su kaplumbağası (Eduardo Acevedo / 2019 En İyi Su Altı Fotoğrafı)