URAYSİM’e yürütmeyi durdurma kararı

Eskişehir Alpu Ovası'nın verimli tarım topraklarına kurulması planlanan Ulusal Raylı Sistemler Test Merkezi Projesi'ne (URAYSİM) karşı Bölge İdare Mahkemesi'ne açılan davada mahkeme, 'kamu yararı olmadığı' gerekçesiyle yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Alpu ilçesinde hayata geçirilmesi planlanan URAYSİM test alanı için Bozan, Çardakbaşı ve Yeşildon köylerini kapsayacak alana yaklaşık 100 kilometrelik ray döşenerek verimli tarım arazilerinin kamulaştırılmasına bölgedeki çiftçiler tepki gösterirken, CHP’li Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Alpu Belediyesi ve bölge sakinleri İdare Mahkemesi’ne dava açtı.

Sözcü'nün haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Eskişehir Anadolu Üniversitesi iş birliğinde ve 504 milyon lira tahmini bütçe ile yapımına başlanan URAYSİM projesinin test yollarının inşaası için Alpu-Bozan, Odunpazarı-Karahüyük, Tepebaşı-Gündüzler, Tepebaşı-Margı, Tepebaşı-Sepetçi ve Tepebaşı-Yakakayı arasında bulunan 6 milyon metrekare alana yönelik kamulaştırma alanı belirlendi.

CHP’li Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve Alpu Belediyesi ile bölge sakinleri ve çiftçiler, bu kamulaştırmanın ‘kamu yararına aykırı' olduğu gerekçesiyle konuyu yargıya taşıdı.

Eskişehir Bölge İdare Mahkemesi'ne açılan davada, mahkeme tarafından oluşturulan bilirkişi heyeti geçtiğimiz ay raporunu tamamlamıştı. Üniversitelerden 5 akademisyen ile bir jeoloji mühendisi ve bir harita kadastro mühendisinden oluşan 7 kişilik uzman heyet 77 sayfalık raporda URAYSİM projesinin mevcut haliyle ‘kamu yararına uygun olmadığı' sonucuna vardı.

Bilirkişi heyetinin raporunda şu tespitler yer aldı:

"Test yolları için kamulaştırılmak istenen 6 milyon mektrekarelik alan verimli tarım arazilerinin yanı sıra, mera alanına, DSİ sulama alanı sınırına, doğalgaz boru hattına, sanayi alanına, mevcut yerleşim bölgesine ve Porsuk taşkın alan sınırına ve Sit alanına isabet etmekte.

Orada arazi toplulaştırılması yapılarak üreticilere teslim edilmiş, sulama altyapı projeleri de tamamlanmıştır. Proje ile bölgenin en verimli tarım arazilerinin bütünlüğü bozulacak. Tarım arazisinin vasfı değiştirilerek başka amaçlarla kullanımı geri döndürülemez zararlara yol açacaktır. Tarım dışında başka bir amaçla kullanılması yasaya uygun değildir.

Test yollarının sel ve taşkın koruma kuşağı içinde yer alıp almadığı konusunda DSİ görüşü alınmamış. Proje sahasının yakınında aktif faylar var ama bu konuda AFAD'dan da kurum görüşü alınmamış olduğu saptandı. İleride zemin ve afet yönünden karşılaşılması olası riskler göz ardı edilmiş. Test raylarının döşeneceği araziler planlama disiplini ve hiyerarşisi içerisinde değerlendirilmemiş. 

"Kültür varlıkları tahribatına neden olabilir"

Projenin yapılacağı ovada çok fazla höyük, düz yerleşim ve nekropol gibi taşınmaz kültür varlıkları olduğu için proje telafisi imkansız tahribata neden olabilir.

Proje, yoğun yerleşime sahne olması ve olası ‘Büyük Kervan Yolu' kültür rotası üzerinde yer alması nedeniyle, üstün kamu yararı gölgelenmektedir. Kamulaştırılması kültür varlıkları açısından kamu yararına olmaz."

Bilirkişi heyeti ‘URAYSİM Projesinin açıklanan gerekçelerden dolayı kamu yararına uygun olmadığı kanaatine varılmıştır’ sonucuna vardı.

İdare Mahkemesi, URAYSİM projesi ile ilgili açılan davada, üniversitelerden 5 akademisyen ile bir jeoloji mühendisi ve bir harita kadastro mühendisinden oluşan 7 kişilik uzman heyetin hazırladığı bilirkişi raporunu gözönünde bulundurarak, ‘yürütmeyi durdurma’ kararı verdi.

Gerekçeli kararın son bölümünde, “Bilirkişi raporunda belirtilen nedenlerle hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden, 2577 Sayılı kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir” denildi.