Söküm işlemi için Aliağa’ya götürülürken içerdiği tehlikeli maddeler nedeniyle izni iptal edilen uçak gemisi São Paulo’nun, başka bir Türk firması tarafından satın alınması gündemde. Avukat Arif Ali Cangı, geminin tehlikeli atık ilan edildikten sonra alıcısının değiştirilerek yeniden Türkiye’ye getirilmesinin Basel Sözleşmesi’nin arkasından dolanmak olduğunu belirtti.
Söküm işlemi için İzmir Aliağa’ya yola çıktıktan sonra bünyesinde asbest dahil çevreye ve insan sağlığına zararlı birçok tehlikeli toksik atık barındırdığı gerekçesiyle geri gönderilen São Paulo’nun başka bir Türk firması tarafından satın alınması gündemde.
Ölüm gemisi olarak adlandırılan São Paulo, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “şartlı onayını” iptal ederek Türkiye kara sularına alınmayacağını duyurduktan sonra, Brezilya’ya geri döndü. São Paulo’nun satın alınarak Aliağa’ya getirilebileceği iddialarını sorduğumuz Avukat Arif Ali Cangı bunun Basel Sözleşmesi’nin arkasından dolanmak olduğunu söyledi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünden Emekli Dr. Enver Yaser Küçükgül ise, “Bir avuç doğa dostu kurulan tezgahları bozmuştu. Şimdilerde kapalı kapılar ardında yeni tezgahlar planlanıyor ve yeni yüzlerle ortaya çıkmaya hazırlanıyorlar” dedi.
VOA Türkçe’nin “Shipbreaking Platform”a dayandırdığı habere göre, geminin başka bir Türk şirketi olan “Rota Shipping” tarafından satın alınmasının gündemde olduğu iddia edildi. Brezilya’da yapılan ikinci ihalede en yüksek ikinci teklifi veren Rota Shipping firma sahibi İlker Sarı VOA’ya yaptığı açıklamada şunları söyledi; “Söz konusu gemi ile ilgili olarak bizim herhangi bir satın alma talebimiz olmamıştır. Fakat bazı aracı firmalar gemi sahibinin gemiyi satmaya sıcak baktığını ve ilgilenmemiz durumunda satışın sonuçlandırılabileceğini bildirdiler. Biz de kendilerine, geminin güvenli bir şekilde Brezilya’da bir limana yanaştırıldıktan sonra ön inceleme yaptırıp durum değerlendirmesi yapıldıktan sonra cevap verebileceğimizi bildirdik.”
"BASEL SÖZLEŞMESİNİN ARKASINDAN DOLANMAKTIR"
Eski uçak gemisi São Paulo’nun satın alınarak Aliağa’ya getirilebileceği iddialarını Avukat Arif Ali Cangı gazetemize değerlendirdi. Geminin Rota Shipping firması tarafından satın alınmasının Basel Sözleşmesi’ne aykırı olduğunu söyleyen Cangı, “Tehlikeli atık ilan edildikten sonra yeniden alıcısının değiştirilerek, yeni tehlikeli atık envanterleri çıkartılarak söküm için Brezilya’dan Türkiye’ye getirilmesi Basel Sözleşmesi’nin arkasından dolanmaktır” dedi.
"GEMİ BREZİLYA’DA BERTARAF EDİLMELİDİR"
São Paulo, tehlikeli atık envanterinin (IHM) kamuoyuyla paylaşılmaması ve gemi söküm planlarının olmaması nedeniyle eleştirilerin odağına oturmuştu. Firma Sahibi İlker Sarı’nın “uygun koşullar” oluşursa satın alabilecekleri söylemini değerlendiren Cangı, “Basel Sözleşmesi’nin 9. maddesi’nin 1. fıkra c bendine göre, ‘İlgili devletlerin rızası sahtekarlık, yalan beyan veya hile ile elde edilerek yapıldığından’ São Paulo yasa dışı trafik ilan edilmiştir. Sözleşmenin 9. maddesi 2. fıkrası gereğince Brezilya’ya geri döndürülen atık gemi sözleşme hükümleri uyarınca orada bertaraf edilmelidir” diye konuştu.
‘SÃO PAULO ALİAĞA’YA GETİRİLEMEZ’
São Paulo’nun Aliağa’ya getirilmesi girişiminin Basel Sözleşmesi’ni yok sayma anlamanı geleceğini belirten Avukat Arif Ali Cangı, “Başka bir uygulama Basel Sözleşmesi’ne olan güveni ortadan kaldırır, sözleşmenin çöpe atılması anlamına gelir. Bu konu Türkiye ve Brezilya’nın sorunu olmaktan çıkmıştır. Sözleşmeye taraf olan tüm devletlerin, vatandaşlarının, tehlikeli atıklardan arınmış bir dünyada yaşamak isteyen herkesin sorunu haline gelmiştir. São Paulo artık Aliağa’ya getirilemez” dedi.
"SÖKECEĞİNİ DEĞİL SÖKTÜKLERİNİ DENETİME AÇSIN"
Rota Shipping sahibi İlker Sarı, yaptığı açıklamada IHM başta olmak üzere şeffaf bir süreci işletecekleri bilgisini verirken, sivil toplum kuruluşlarının denetlemesine açık olacaklarını iddia etti. Sarı’nın açıklamasına cevap veren Avukat Arif Ali Cangı, “Rota Shipping firmasının sahibi İlker Sarı düzgün iş yaptıklarını anlatmak istiyorsa, bunun São Paulo üzerinden değil, söktükleri gemilerin hepsinde göstersin, tesisini bağımsız kuruluşların ve kamuoyunun denetimine açsın” dedi.
"KAPALI KAPILAR ARDINDA YENİ TEZGAHLAR PLANLIYORLAR"
Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünden emekli Dr. Enver Yaser Küçükgül ise, “Sadece Türkiye açısından değil pek çok unsur nedeniyle işler karıştı. İşin bu düzeye gelmesinde özel şirketlerin iş bitirici kanunsuz, karmaşık ilişkileri oldu. Ama benzeri şekilde başta Brezilya ve Türkiye hükümet yetkililerinin eksik ve yanlı tutumları şu anda yaşanan sorunu doğurdu. Bu kurulan tezgahları bozan doğa dostu bir avuç insanın gayretiydi. Şimdilerde kapalı kapılar ardında yeni tezgahlar planlanıyor ve yeni yüzlerle ortaya çıkmaya hazırlanıyorlar” diye konuştu.