İptal edilen projeyle ilgili konuşan Debik, “Gerekli miydi ben bir çevre mühendisliği hocası olarak gereksizdi diyemem, mutlaka gerekliydi. Membran biyoreaktör yapıldıktan sonra, iyi işletilirse bu arıtmanın akabinde oluşan su Haliç'in suyundan çok daha temiz bir su olacak, bundan emin olabilirsiniz” dedi.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun, yapılması planlanan “Silahtarağa İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi” projesini iptal edip Temel Atmama Töreni düzenlemesi tepkilere neden olmuştu. Yıldız Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Eyüp Debik, İstanbul'da ileri biyolojik atık su arıtma tesisinin gerekliliğine dikkat çekerken çevre halkı projenin iptal edilmesine isyan etti. Debik, Yenikapı'daki tesisin yeterli olmadığını ifade ederken iptal edilmeseydi projenin Türkiye için bu alanda bir açılımı da sağlayabileceğini belirtti. Öte yandan Haliç ve iptal edilmeseydi projenin yapılacağı belirtilen alan da havadan görüntülendi.
Arıtma yöntemlerine dair bilgi veren Prof. Dr. Eyüp Debik, “İstanbul örneğine baktığımızda çoğunlukla iki tip arıtma var. Birisi mekanik arıtma; sudaki sadece kaba kirleticiler tutulur. Sonra onlar uygun noktalarda bertaraf edilir. Hala deşarj edeceğimiz noktaya göre suyun arıtılmaya ihtiyacı varsa, biyolojik arıtma dediğimiz arıtma uygulanır.
Bu yöntemde organik madde dediğimiz kirleticiler, arıtılarak çamur dediğimiz forma dönüştürülür. Bu çamur vatandaşlarımızın anladığı manada bir çamur değil, bunlar da tekniğe uygun olarak doğaya zararsız hale getirilerek bertaraf edilir. Bizim mekanik arıtma tesislerini süreç içinde biyolojik arıtmaya doğru bir evirmemiz lazım.
İSKİ de mekanik arıtma tesislerini biyolojik arıtmaya doğru geliştirmenin çalışmalarını yaptı diye biliyorum. İleri biyolojik arıtma yapıldığında iyi işletilirse tabi ki su kütlesine çok daha temiz ve iyi kalitede bir su vermiş olacaksınız. Oradaki canlı hayatını daha az etkilemiş olacaksınız” dedi.
“Silahtarağa İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi” projesinin iptal edilmesinin ardından megakentte ileri biyolojik atık su arıtma tesisinin gerekliliğini ifade eden Debik, “Yapılması gerekli ama yeri zamanı belki tekniği tartışılabilir bunlar başka şeyler, fakat gerekli miydi ben bir çevre mühendisliği hocası olarak gereksizdi diyemem, mutlaka gerekliydi.
Eğer Yenikapı Arıtma Tesisi'nin yeterli olmadığını düşünüyorsak ki ben yeterli olmadığını düşünüyorum. İlerleyen zamandaki nüfus ve debiyi düşündüğünüz zaman Yenikapı tamamen yetersiz hale gelecek. İleri biyolojik arıtma tesislerinin mutlaka kurulması gerekiyor, şehir içerisinde kurulması gerekiyor maalesef, bunu vatandaşa en az olumsuz tarafı yansıyacak şekilde konumlandırmanız gerekiyor.
Ataköy örneği; şehir merkezinde atık su arıtma tesisi, bildiğim kadarıyla Silahtarağa'da yapılacak olan bu tesis yerin altında gömülü olacak büyük bir kısmı hepsi değil ama dolayısıyla bu koku ile alakalı sıkıntılar giderildikten sonra insanlara çok büyük bir etkisinin olacağını ben düşünmüyorum” diye konuştu.
Arıtmadan elde edilecek suyun içme suyu görünümünde olduğunu ancak kesinlikle içme suyu olmadığını belirterek Haliç'e su deşarjına yönelik konuşan Debik, “Haliç'e deşarj edilecek diyen var edilmeyecek diyen var. Membran biyoreaktör yapıldıktan sonra bu arıtmanın akabinde oluşan su Haliç'in suyundan çok daha temiz bir su olacak, iyi işletilirse. Bundan emin olabilirsiniz, içme suyu görüntüsünde bir su. Haliç'in suyu o görüntüde kesinlikle değil, bundan eminim. Öyle bir su elde ediliyor. Belki bu tesis bir açılıma da sebep olabilirdi, biyolojik arıtma ve membran tesisi İstanbul'da öyle bir tesis yok.
Bu tesisi bir yerde yapmanız gerekiyor, teknik, ekonomik açıdan baktığımızda da bu tesis belki bizim ülkemizde kendi mühendisimizle, kendi firmalarımızla yaptığımız bir yatırım olacak. İleriye dönük bu teknolojiyi ülkemizde yaygınlaştırmaya dönük belki de öğrenim yeri olacak. Yapılmamasından ziyade yeri ve zamanı tekrar değerlendirerek doğru bir arıtma tesisinin yapılması gerekiyor” diye konuştu.
Yıllardır Haliç ve çevresini çok iyi bildiğini ifade ederek Silahtarağa İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi projesinin iptal edilmemesi gerektiğini düşündüğü belirten Ali Tersakan, “Makineler çalıştığı halde de gene az bir şey koku var. Bura dolduğu zaman bu civarın her şeyinin bittiğini sayıyorum. Buranın temizlenmesini Çevre Bakanlığının yapması lazım bunlar yapamaz. Gürültüyle geldi İstanbul Belediye Başkanı ama bunu yapamaz. Ben karşıyım, Çevre Bakanlığı yapacak.
O yapılmasın bu yapılmasın, arıtma yapılmasın ne olacak burası dolduğu zaman tarla mı olsun. Ekim alanına mı döndün burası yani, o yapılmadığı zaman burası dolar ev biter. Bu güzelliği yaptılar bunlar hazıra kondular, burayı bitirsinler. Ben buradan diyeceğim; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanına gelsin buraya yapsın o tesisi” diye konuştu.
Haliç'in geçmişten bugüne olumlu yönde büyük değişim yaşadığını ifade eden Hüseyin İnci, “Ben buranın yerlisiyim, çocukluğumuz geçti, kokudan çıkamadık, çamurdan dolaşamadık. Şuraya bak her gün yürüyüş yapıyoruz, burası Etiler Sahili gibi artık, imreniyor artık insanlar. Bence yanlış 3 tane var diyor ama bence yeterli değil. Büyükşehir yapmazsa Çevre Bakanlığının buraya yapacağına inanıyorum. Artık el atması gerekiyor, oda sonuçta el atıyor” dedi.