İklim değişikliği onları yok edebilir!

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Kapadokya Jeolojik Miras ve Kaya Oyma Yapıları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mutluhan Akın, Nevşehir’de yaşanan yoğun kar yağışı ve son 5 yılda artan nem nedeniyle Kapadokya Bölgesini oluşturan jeolojik yapıların yıpranmasının hızlandığını söyledi.

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Kapadokya Bölgesi’nde bulunan peribacaları tüm dünyada etkili olan iklim değişikliğinden nasibini alıyor. Meteorolojik verilere göre, Nevşehir Bölgesi’nde yaşanan yoğun kar yağışı ve son beş yıl da artan nem nedeniyle Kapadokya Bölgesini oluşturan jeolojik yapıların yıpranması hızlandı.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Kapadokya Jeolojik Miras ve Kaya Oyma Yapıları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mutluhan Akın, "Bölgedeki peribacaları ignimbirit dediğimiz volkanik kayaç türünden oluşmaktadır. İgnimbiritler özellikle su etkilerine karşı oldukça hassaslar ve ignimbiritlerin bozulmasında suyun önemli bir etkisi var. Doğal olarak bölgedeki doğal mirası ve jeolojik mirası oluşturan peribacaları ignimbirit dediğimiz bu malzemenin ürünü. Bu malzeme uzun bir jeolojik zaman dilimi içerisinde, özellikle su gibi çeşitli etkenlerin vasıtasıyla şekillenerek günümüzde ki peribacası yapılarını oluşturmuş. Tabi ki bu peribacası yapılarını oluşturan ignimbirit kayaçlarımız suyun ve diğer atmosferik etkilerin vasıtasıyla zaman içerisinde ayrışmakta. Bölgede bir taraftan yeni peribacaları oluşurken diğer taraftan da mevcut peri bacaları bir bozulma süreci geçirmekte ve yok olmakta” diye konuştu.

Kapadokya’da nem oranının arttığına dikkat çeken Akın, "İklimsel verilere baktığımızda meteorolojik anlamda özellikle son 5 yıl içerisinde Nevşehir ili ve yakın çevresinde havadaki nem oranının yaklaşık yüzde 50’lerden yüzde 57’lere çıktığı yönünde istatistiksel bir veri var. Tabii ki bu havadaki nem oranının artması kısmen de olsa bölgedeki peribacalarının bozulması üzerinde etkili. Ancak, havadaki bu nemin peri bacaları kayaç tarafından bünyesine alınması gerekiyor. Küresel iklim değişikliği nedeniyle düzensiz yağışlar almaktayız ve zaman zaman çok kurak mevsimler geçmekte. Zaman zamanda beklenenin çok üzerinde yağışlar ile karşı karşıya kalmaktayız. Gerek yağmur olsun gerek kar olsun, bu düzensiz iklim rejime tabii ki kayaçlar, bölgedeki kayaçlar üzerinde de çeşitli olumsuz etkiler oluşturabilmektedir. Özellikle aşırı yağışlı mevsimlerde bünyesine daha fazla su alınacağı için peri bacaları gözeneklerine daha fazlası olacağı için ignimbiritler zaman içerisindeki bozulma süreçleri de kısmen de olsa hızlanmakta. Peribacalarının yakın bir gelecekte tarih vermek çok mümkün değil ama peribacalarındaki bozulma süreci tabii ki devam ediyor zaman zaman peribacalarının şapkaların düştüğüne de tanık oluyoruz. Bu bir doğal süreç kendi doğal süreç içerisinde devam edecek” ifadelerini kullandı.