Motorlu taşıtlar hava kirliliğine sebep olan en büyük etkenler arasında yer alıyor. Günümüzde trafiğe çıkan ve her gün sayısı artan araçlar hesaba katıldığında trafik kaynaklı kirliliğin önemi daha da artıyor. Ülkemizde trafiğe kayıtlı 23 milyon 965 bin 229 araç yer alırken; traktör ve motosikletler çıkartıldığında egzos emisyon ölçümüne tabi 18 milyon 523 bin araç bulunuyor.
2018 yılında 8 milyon 610 bin, 2019 yılında 8 milyon 946 bin ve 29 Kasım 2020 itibari ile 8 milyon 366 bin adet ölçüm gerçekleştirirken; yapılan çalışmalarda yaklaşık iki milyon aracın egzoz emisyon ölçümünün bulunmadığı tahmin ediliyor.
Türkiye genelinde 1.554 sabit ve 68 seyyar olmak üzere toplamda bin 622 aktif kayıtlı egzoz emisyon ölçüm istasyonunda 5 bin 870 ölçüm personel görev yapıyor. Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliğine göre trafikte seyreden otomobiller ilk üç yaş sonunda ve devamında her iki yılda bir, diğer motorlu taşıtlar ise ilk bir yaş sonunda ve devamında yılda bir kez olmak üzere ölçüm istasyonlarında periyodik egzoz gazı emisyon ölçümüne tabi tutuluyor.
Denetimler ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlükleri, Jandarma ve Emniyet birimleri tarafından yapılıyor.
Çevre Kanunu gereğince egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine bin 895 TL, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona sebep motorlu taşıt sahiplerine ise 3 bin 791 TL, yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültüye neden olan motorlu taşıt sahiplerine ise 4 bin 412 TL idari para cezası uygulanıyor.
YIL İÇERİSİNDE TOPLAM 5 MİLYON 874 BİN TL CEZA KESİLDİ
Bu kapsamda egzoz emisyon ölçümlerini yaptırmayan veya standartlara aykırı emisyona neden olanlara ve egzoz kaynaklı gürültüye neden olanlara bakanlık ilgili birimlerince yıl içerisinde toplam 5 milyon 874 bin TL ceza kesildi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hava kirliliğine karşı başlatmış olduğu seferberlikte yeni yıl ile birlikte yeni bir uygulamayı daha hayata geçiriyor.
Savunma Sanayi Başkanlığı ile Protokol imzalayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Egzoz Elektronik Denetleme Sistemini (EGEDES) ASELSAN ile birlikte hizmete alacak.
Sistem ile trafikte egzoz muayenesi yaptırmayan araçlar otomatik olarak, trafik akışını da aksatmadan tespit edilecek.
YENİ YILIN İLK YARISI SONUNDA HER İLE BİR ADET PLAKA TANIMA CİHAZI TESLİM EDİLECEK
Yol kenarında ve seyir halinde iken cihaz ile yoldan geçen araçların plakaları okunacak, internet üzerinden egzoz sistemine bağlanarak egzoz ölçümünü yaptırıp yaptırmadığı anında sorgulanacak ve birkaç saniye içerisinde araç görüntüsü ile beraber rapor oluşturulacak. Sistem ile görevli denetim personeli sayısı da ciddi oranda azalmış olacak.
Savunma Sanayii Başkanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 5 milyon proje bedeli ile imzalanan süreçte sona gelindi. Cihazın son testleri ekiplerce gerçekleştirilirken cihazların dağıtımı, montajı ve personel eğitimleri için takvim belirlendi.
Bakanlık yeni yılın ilk yarısı sonunda her ile bir adet plaka tanıma cihazı teslim ederek EGEDES uygulamasını 81 ilde uygulayacak.
Bakanlık ayrıca sistemin işleyişi, denetim usul ve esasları ile ilgili Mevzuat çalışmalarında sona geldi. Mevcut yönetmeliği revize eden bakanlık, sistemi yönetmeliğe dâhil edecek.