IWROBOTX adlı girişim tarafından geliştirilen ve Kadıköy Belediyesi’nin desteklediği otonom deniz temizleme aracı ‘Doris’ 10 gün boyunca Kadıköy kıyılarında test sürüşü yaptı. Karadan verilen komutlarla ilerleyen insansız tekne, yapay zeka destekli sesli komut sistemi ile deniz yüzeyindeki atıkları topladı. Çöpleri cinsine göre kategorize eden Doris, atık verilerini rapor haline getirdi, Kadıköy’de deniz kirliliğinin haritasını çıkardı.
Yüzde 40'ı plastik
Doris 10 gün boyunca Kadıköy denizlerinden 12 kg çöp topladı. Günlük 2 litre yakıtla çalışan deniz aracı, günde 10 mil gezerek yaklaşık 1,5 kg atık topladı. Doris’in verilerine göre bu atıkların yüzde 40’ını plastikler oluşturuyor. Geri kalan atıklar yüzde 33 cam, yüzde 22 kağıt ve diğer atık türlerinden oluşuyor. 1 ton kapasiteli haznesine biriktirdiği atıkları cinsine göre ayırabilen Doris’in raporladığı rakamlardan bazıları söyle: 416 izmarit, 381 ambalaj, 67 kağıt ve karton, 36 pet şişe. Atıkları hangi koordinattan topladığını da raporlayan ve bunu haritalandıran Doris’e göre, rüzgarla denizde hızlı ilerleyen plastik atıklara 100 metreden sonra, kağıt atıklara 20 ila 60 metre arasında, cam atıklara ise 0 ila 20 metre arasında rastlanıyor. Dalyan ile Caddebostan arasında sürüş yapan Doris, atık ve yoğunluk haritası da çıkararak Kadıköy’deki deniz kirliliğini raporlaştırdı.
KADIKÖY’E GEÇER NOT
Doris’in verilerini, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF)’nin Akdeniz’deki plastik atık verileri ile karşılaştıran Doris’in tasarımcısı Mustafa Erol, “Kadıköy kıyılarındaki kirlilik Akdeniz’in geneline göre düşük. WWF raporlarına göre Türkiye’den Akdeniz’e günlük 144 ton plastik atık karışıyor. Akdeniz’de kilometre başına 8 kilo plastik atık düşerken, Kadıköy kıyılarında bu rakamın 0,6 kilo olduğunu görüyoruz. Kadıköy’de şehirleşme ve yoğun sahil kullanımı nedeniyle daha yoğun bir kirlilik bekliyorduk. Kadıköy ‘geçer’ not almış görünüyor ancak teknolojiler temizliyor, yapay zeka ve kodlama ile sorunlarımızı çözeriz diye düşünmek yerine hiç kirletmemeye, korumaya ve doğaya saygı duymaya odaklanmamız gerekiyor. Bu nedenle eğitim ve bilinçlenme her zaman şart” diye konuştu.