Diyarbakır ve Mardin’deki Yangının Nedeni Belli Oldu

Diyarbakır’ın Çınar İlçesi ile Mardin’in Mazıdağı İlçesi arasındaki bölgede çıkan büyük yangında 15 kişi yaşamını yitirdi. Resmi rakamlara göre yaralıların sayısı ise 80’e yakın. Yüzlerce hayvan yanarak can verirken hektarlarca alan küle döndü. Yangına geç müdahale edilmesine tepkiler yoğun oldu.

Yangının ardından yüzlerce hayvan can verdi, binlercesi yaralandı. Yaralı hayvanlara hala tam anlamıyla müdahale edilemediği belirtildi. Yangından etkilenen köylüler ve yaşam savunucuları çağrı yaparak hayvanların zaman kaybetmeden tedavi edilmesini istedi.

Çıkan yangına müdahale etmek için Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) yönetiminde ki belediyeler seferber oldu. Kurulan koordinasyon kapsamında Van, Diyarbakır ve Mardin Büyükşehir Belediyeleri bölgeye çok sayıda iş makinası ve yaşam malzemesi gönderdi.

Diyarbakır Valiliği yangının çıkış nedeni örtü ve anız yangınlarına bağladı. Ancak yangınla ilgili bilirkişi raporunun tamamlanmasının ardından yangının sebebinin elektrik direği kaynaklı olduğu ortaya çıktı.

Hazırlanan raporda; Köksalan Mahallesi’nden başlayan yangının, sigortalı ayırıcı elektrik direğinde, sigorta yerine iletken tel sarılmış olduğu, iletken telin koparak, yerdeki otları tutuşturduğu, şiddetli rüzgarın etkisi ile de geniş bir alana yayıldığı belirtildi.

Cumhuriyet Başsavcılığı, raporu yetersiz bularak, detaylı ve delillendirilmiş şekilde hazırlanmasını istedi. Soruşturma, hazırlanan rapora göre şekillenecek.

Farklı medya kuruluşlarına konuşan köylüler, yangının çıkış nedeni olarak Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’ni (DEDAŞ) suçlamıştıı. Sosyal medya hesaplarında tepki gösteren birçok siyasetçi ve STK temsilcisinin hedefinde de DEDAŞ vardı. Tüm bu eleştirilere cevap veren DEDAŞ, iddiaları şu şekilde reddetmişti: “Olayın meydana geldiği ilk andan itibaren Dicle Elektrik olarak ekiplerimizle sahada incelemelere başladık. Bazı medya kanallarında yangının elektrik kaynaklı olduğu belirtilmiş olsa da yaptığımız incelemelerde yangının elektrik iletim hatlarından kaynaklanmadığını belirledik. Hatta yangının meydana çıktığı bölge olarak belirtilen bazı alanlardan elektrik iletim hatlarının dahi geçmediğini gördük. Tespit çalışmalarımıza ilgili kamu birimleriyle devam ediyoruz. Elimizde bulunan her türlü bilgi ve bulguyu yetkili birimlerle paylaşacağız.”

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Diyarbakır Şubesi de yayımladığı inceleme sonucunda, yangın bölgesinde anız olmadığını ve hatların geçtiği güzergahlarda yangına karşı bir önlem alınmadığını açıkladı:

– Yangının çıktığı yerin ekili olduğu, anızın olmadığı görülmüştür.

– İletim hatlarında birçok noktada eklerin ve liflenmelerin olduğu tespit edilmiştir.

– Direkteki OG (yüksek gerilim hatlarının, transformatörlerin kondansatörlerin ve anahtarlama cihazlarının aşırı akımlardan korunması için kullanılırlar) sigortalarının yerinde olmadığı, bunun yerine iletkenlerle bypass edildiği ve bu bağlantıların gevşeklikten dolayı arka sebebiyet verebileceği tespiti yapılmıştır.

– Birçok direkte kırık izolatörlerin olduğu bu durumun atlamalara sebebiyet verebileceği teknik açıdan bir veridir.

– OG (Orta Gerilim) hatlarda ekili tarım alanlarında ağaç direkleri mevcudiyeti görüldü. Bu ağaç direklerin kullanılması uygun görülmemektedir.

– Hatların geçtiği güzergahlarda direklerin etrafında yangına karşı bir önlem alınmadığı gözlemlenmiştir. (Direk diplerindeki otların mevcudiyeti vs.) Direk diplerinde süs betonu olmadığı, otların direk dibinde biçilmediği tespiti yapılmıştır.

– OG hatlarının dibindeki ağaçların atlamaya sebebiyet verebileceği gözlemlenmiştir.

– İzolatörlerdeki gevşek ve sıkı bağların tekniğine uygun yapılmadığı gözlemlenmiştir.

– Şebekelerin bakım onarımı yapılmadığı teknik işletme sorumluluğu hizmetlerden yararlanılmadığı gözlemlenmiştir.

– Parafudr olmayışı aşırı gerilimlerin oluşmasına dolayısıyla ark oluşumuna sebebiyet vermektedir. (Hat başlarında hat sonlarında ve Trafo girişlerinde mutlaka parafudr kullanılmalıdır)

Konuyla ilgili görüşünü aldığımız EMO Diyarbakır Şube Eş Başkanı Ufuk Bulut, yangın çıktığı söylenen bölgenin ekili alan olduğunu ve anız yakma işleminin ekili alanda olmayacağını belirtti.

Bulut, şunları söyledi:

“Yangın pek çok nedenden çıkmış olabilir. Ama yangının çıktığı söylenen bölgede bir anız yangını başlaması ihtimali çok düşük. Çünkü alan ekili. Ekili alanda anız yakma işlemi uygulanmaz. Ciddi iddialar var konuyla ilgili. DEDAŞ da bu ciddi iddiaların içinde. Biz EMO olarak bir yargı merci değiliz. Bu nedenle doğrudan ‘Şundan dolayı olmuştur’ gibi bir şey diyemeyiz. Bilimsel birtakım verileri ortaya koyup kamuoyunu aydınlatırız.”

Diyarbakır Barosu, 15 kişinin ölümüne neden olan yangının sorumlularına ilişkin suç duyurusunda bulundu. Çınar Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan suç duyurusunda yangının çıkış sebebi ve müdahalede geç kalındığı iddialarına ilişkin etkin bir soruşturma faaliyeti yürütülmesi istendi.