Arkeoloji haberleri yayınlayan Heritage Daily internet sitesi, 2020 yılının en önemli arkeolojik keşiflerini sıraladı. Listede Buzul Çağı’ndan kalma mamuttan, Güney Kore’de bulunan Silla Prensesi’na ait mücevherlerden Mısır’daki Sakkara Antik Kenti’ndeki buluntulara kadar 2020’de yapılan 10 önemli arkeolojik keşif bulunuyor. Listede yer alan ilk beş keşif ise şöyle sıralanıyor:
1 Rusya’da Buzul Çağı’ndan kalma mamut
Buzul Çağı’na dair Avrupa’nın en zengin kazı alanlarından birisi olan ve yaklaşık 40 yıldır kazılan Rusya’da Kostenki’de bulunan arkeolojik yapı, boyutları ile diğer mamut evlerden ayrılıyor. Daire şeklindeki devasa yapının çapı 12.5 metre. Yaklaşık olarak bugünden 25 bin yıl önce avcı toplayıcı insanlar tarafından yapıldığı düşünülüyor. Yapıyı oluşturan duvarlarda yünlü mamutlara ait 51 alt çene kemiği ve 64 kafatası bulundu.
2 Stonehenge yakınlarındaki neolitik yapı
İngiltere’deki Stonehenge’e 3 kilometre uzaklıktaki Durrington Walls adını taşıyan anıtın altında, daha erken döneme ait devasa bir taş anıt keşfedildi. Son teknoloji kullanılarak, kazı yapılmadan tespit edilen anıt C şekilli bir Neolitik arena oluşturan 90 dikilitaştan oluşuyor. Yeni anıtın kasıtlı olarak gömülmüş olmasının dini bir değişikliğe işaret ettiği düşünülüyor.
3 Silla Prensesine ait takı ve mücevherler
MÖ. 57 ile MS 935 yılları arasında Kore Yarımadası’nın güney ve orta kesimlerinde hüküm süren Silla Krallığı’nın prenseslerinden birine ait çeşitli mücevherler keşfedildi. Güney Kore’deki mezarlardaki buluntularda taçlar, mücevherler, altın ve gümüş küpeler, bileklikler ve çeşitli kesici aletler ortaya çıkarıldı.
4 Sakkara Antik Kenti’nde bulunan yeni mezarlar
Mısır Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı, ekim ayında başkent Kahire’nin güneyindeki Sakkara antik mezarlığında 2 bin 500 yıl öncesine ait 80’den fazla lahit keşfedildiğini duyurdu. Açılmamış, süslemeli lahitlerin yanı sıra renkli ve altın yaldızlı ahşap heykeller de çıkarıldı.
5 En eski Maya Tapınakları’ndan en büyüklerinden birinin keşfi
Meksika’da keşfedilen 3 bin yıllık bir Maya Tapınağı lazer tarama yöntemiyle tekrar incelendi. Yapılan çalışma sonucunda, tapınağın antik sivilleşmenin en eski ve en büyük anıtı olduğu ortaya çıktı. Tabasco bölgesinde yer alan Aguada Fenix’te yer alan sit alanın 3 boyutlu görüntüsünü elde etti ve ortaya çıkan bulgular tapınağı inşa eden Mayalıların sonraki nesillerden daha eşitlikçi bir toplum anlayışına sahip olduğunu gösterdi.
Türkiye’deki 5 keşif
1 Haydarpaşa peronlarının altında gizemli bir yapı
Geçen yılın aralık ayında Haydarpaşa Garı kazılarında, içinde mezarların da olduğu tabanı mermer bir yapı tespit edildi. Toplu mezarların bulunduğu, mimarisi ile kilise olduğu düşünülen yapının gizemi arkeolojik çalışmalar ilerledikçe çözülecek.
2 Mardin’de 386 yılına ait mozaikli kilise
Mardin’in Derik ilçesinde bir ihbar üzerine başlatılan kurtarma kazılarında, 386 yılında yapılmış bazilikal planlı bir kilise bulundu. Gola Yerleşim Yeri’nde, insan ve hayvan figürleri, geometrik ve bitkisel motifler yanı sıra Estrengelo stilinde kitabesi bulunan mozaikli bir yapı ortaya çıkarıldı. Erken Bizans Dönemine ait bazilikal planlı kilise ve vaftizhane olan yapının kitabesinden, MS 4. yüzyılın son çeyreğine ait olduğu tespit edildi.
3 Van’da Urartulu bebeğin kolunda ejder başlı bilezikler
Van’da Çavuştepe Kalesi’nde, 3 yıl önce ortaya çıkarılan 2 bi·n 750 yıllık nekropolde, Urartular’da aristokratlarının gömüldüğü değerlendirilen alanda yeni buluntular çıkarıldı. Bulunan çocuk iskeletinin pazu kısmında, ejder başlı iki bilezik ile boyun kısmında takılar bulundu.
4 Eskişehir’de Eski Frigce yazıtlı stel
Eskişehir’de gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, Frigce yazıtlı idol şeklinde bir stel bulundu. Eserin daha önce literatürde benzeri bilinmeyen bir örnek olduğunu belirten yüzey araştırması başkanı Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Rahşan Tamsü Polat, idol üzerinde; üstte tek satır, altta ise üç satırdan oluşan Paleo-Frigce bir yazıtın bulunduğunu söyledi.
5 Yesemek Heykel Atölyesi’nde bilinmeyen bir antik kent
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi ile bağlantılı ilk defa bir antik kentin kalıntıları keşfedildi.
