Çernobil'in yeniden alevlenmesi tehlikeli mi? Science dergisinde yeni bir rapor hazırlayan Ukraynalı bilim insanları, Çernobil Nükleer Santrali'nde yeni bir hareketlenme olduğunu fark etti. Dergideki açıklamaya göre, santralin alt katlarındaki nötron sayısında küçümsenmeyecek seviyede bir artış var.
Ukrayna'daki Çernobil Nükleer Santrali'nin ulaşılamaz bir bodrum katının derinliklerinde yer alan uranyum yakıt kütlelerinin yeniden yanmaya başladığı bildirildi.
Çernobil'in bodrum katındaki artan sayıda nötron, yeni fisyon reaksiyonlarının sinyalini veriyor. Science'ta yer alan rapora göre araştırmacılar, 1986 dönemindeki patlamaya kıyasla nötron sayılarında yeniden artış tespit ettiklerini söyledi.
Sheffield Üniversitesi'nde nükleer malzeme bilimi ve mühendisliği profesörü olan Neil Hyatt, Science dergisine verdiği demeçte, radyoaktif atıkların "bir barbekü çukurundaki köz gibi" alev alev yandığını ifade etti.
Bilim adamlarına göre, közün tamamen tutuşması ve başka bir patlamaya neden olması olası görünüyor. Ukrayna'nın Kiev kentinde bulunan Nükleer Santrallerin Güvenlik Sorunları Enstitüsü (ISPNPP) kıdemli araştırmacısı olan Maxim Saveliev Science'a verdiği demeçte, "Pek çok belirsizlik vari ama kaza olasılığını göz ardı edemeyiz" dedi.
Çernobil'in yeniden alevlenmesi tehlikeli mi?
Potansiyel bir patlama, yaklaşık 50 kişiyi öldüren ve binlerce radyasyona bağlı ölümle sonuçlanan 1986 Çernobil felaketi kadar devasa olmayacak. 1986'dan sonra alınan önlemler dahilinde yeni bir "güvenlik kapısı" oluşturuldu. 1.8 milyar dolarlık koruyucu sığınak, radyoaktif kontaminasyonun salınmasını önlemek için 2019 yılında inşa edildi.
Science dergisi, bu barınağın nötron sayısını düşük tutulmasının önünü açtığını da aktardı. Araştırmacı Saveliev, nötronlardaki artışın büyük bir kazaya neden olmadan birkaç yıl daha devam edebileceğini ve en sonunda kendi kendine çözülebileceğine inanıyor.
Ancak Saveliev, nötron sayılarının artması durumunda bilim insanlarının müdahale etmesi gerekeceği konusunda uyardı. Science raporu, Ukrayna'nın bunu yapmak için ayrıntılı bir plan sunmayı ve Çernobil nükleer atığını Eylül ayına kadar ortadan kaldırmayı umduğunu bildirdi.
Ayrıca geçtiğimiz yıl Boston Dynamics'in geliştirdiği popüler robot köpek radyasyon tespiti için Çernobil bölgesini gezmişti. Bristol Üniversitesi araştırma ekibi, Boston Dynamics'in ünlü dört ayaklı robotu SPOT'u Çernobil Nükleer Santrali'ne göndermişti.
ABD merkezli Trimble şirketinin veri toplama sensörlerini ve saha kontrol yazılımıyla donatılan SPOT, lazer ve 3D tarama sistemlerini kullanarak çok büyük sahaları veya tehlikeli alanları araştırma yeteneğine sahip.
